Örnek Sorular
Palme Yayınevi
7.Ünite / KALITIM
- Sadece erkeklerde görülen bir hastalıkla il-
gili,
I. X kromozomunun homolog olmayan kıs-
mında baskın bir gen ile taşınır.
II. Otozom kromozomlarda eksik baskın gen
ile taşınır.
III. Y kromozomunun homolog olmayan kıs-
mında çekinik bir gen ile taşınır.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
- Aşağıdaki soyağacında, koyu renkle gösterilen
bireyler, belirli bir özellik bakımından aynı feno-
tiptedir.
(^) : Dişi birey
: Erkek birey
Buna göre, bu özelliğin kalıtımı;
I. otozomal kromozomlarda taşınan çekinik
alel ile,
II. otozomal kromozomlarda taşınan baskın
alel ile,
III. X kromozomunda taşınan çekinik alel ile,
IV. X kromozomunda taşınan baskın alel ile
taşınma biçimlerinden hangileriyle gerçek-
leşebilir?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III
D) II ve IV E) III ve IV
(2016 – LYS)
- Bir bilim insanı, insan genomunda meydana
gelen mutasyonların oluşum hızı ve miktarını
araştırmak için Y kromozomunu seçmiştir.
I. Cinsiyetin, Y kromozomunun varlığına
veya yokluğuna bağlı olarak belirlenmesi
II. Y kromozomunun babadan erkek çocuğa
geçmesi
III. Y kromozomunun X’e homolog olmayan
parçasındaki genlerin birinci dölde feno-
tipte etkisini göstermesi
Y kromozomuna ait yukarıdaki özellikler-
den hangileri, bu araştırma için Y kromozo-
munun seçilmesinde etkili olmuştur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
(2012 – LYS)
81 E 82 E 83 B
2. İNSANDA Y KROMOZOMUNA BAĞLI KALITIM
� Balık pulluluk, kulak kıllığı ve yapışık parmaklılık Y kromozomunun homolog
olmayan kısmında taşınan özelliklere örnek olarak verilebilir.
� Bu özellikler sadece erkeklerde görülür ve tek gen ile kontrol edilir. Erkek ço-
cuklar Y kromozomunu babalarından aldığından, babada görülen özellik erkek
çocukta da görülür. Bu durumda Y kromozomunun homolog olmayan bölge-
sinde taşınan özelliğin baskın ya da çekinik olması farketmez.
: Dişi
: Balık pullu erkek
Y kromozomuna bağlı kalıtım
XYb XYb
XYb
XYb
� Aşağıda kulak kıllığı, yapışık parmaklılık ve balık pulluluk örnekleri verilmiştir.
Kulak kıllığı Yapışık parmaklılık Balık pulluluk
İnsanlara ait kromozomlardan,
I. otozom,
II. X'in homolog olmayan kısmı,
III. Y 'nin homolog olmayan kısmı
hangilerinde bulunan genler baba-
dan sadece erkek çocuklara geçe-
bilir?
ÖRNEK
Erkek bir birey otozom kromozomla-
rını ve X kromozomunun homolog
olmayan kısmındaki genlerini hem
kız hem de erkek çocuklarına akta-
rabilir. Y kromozomu babadan erkek
çocuğa aktarıldığı için, Y kromo-
zomunun homolog olmayan kısmın-
daki genler, babadan sadece erkek
çocuğa geçebilir.
Yalnız III
ÇÖZÜM
Y kromozomunun homolog olma-
yan kısmında taşınan balık pulluluk
hastalığı ile ilgili,
I. Erkek bireylerde tek gen ile fe-
notipe yansır.
II. Dişilerde homozigot durumda
iken etkisini fenotipte gösterir.
III. Babada var ise erkek çocukta
mutlaka görülür.
yargılarından hangileri doğrudur?
ÖRNEK
Balık pulluluk Y kromozomunun ho-
molog olmayan kısmında taşındığı-
na göre sadece erkeklerde görülür
ve tek bir genin kontrolünde etkisini
fenotipte gösterir. Erkek çocuklar Y
kromozomunu babalarından aldığı
için baba balık pullu ise tüm erkek
çocukları balık pullu olur.
I ve III