Palme Yayınları - YKS Biyoloji Konu Anlatımlı A 2018-2019

Örnek Sorular

Palme Yayınevi

2.Ünite / HÜCRE

7. Bir hücrenin,
   I. ribozom,
   II. hücre duvarı,
   III. mitokondri

yapılarından hangilerine sahip olması ökar-
yot hücre olduğuna karar vermek için kulla-
nılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
(2010 – LYS)

8. Bir hücrenin ribozom etkinliğine bağlı olarak X
   
   ve Y organik maddelerinin miktarlarında mey-
   dana gelen değişimler aşağıdaki grafikte gös-
   terilmiştir.
   Miktar

X

Y

Buna göre X ve Y molekülleri ile ilgili aşağı-
da yapılan eşleştirmelerden hangisi doğru-
dur?
X Y
A) Amino asit Protein
B) Su Protein
C) Peptit bağı Amino asit
D) Amino asit Amonyak
E) Amino asit Su

9. Ribozom etkinliği artan bir hücrede,
   I. amino asit,
   II. protein,
   III. su

moleküllerinden hangilerinin miktarının art-
ması beklenir?
A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III

4 A 5 E 6 D

HÜCRE   ORGANELLERİ

RİBOZOM

�    Protein    sentezinin  gerçekleştiği   organeldir. Hücredeki   amino   asitler ribozom-

larda   peptit  bağları ile birleştirilerek,    hücrenin    ihtiyacı    olan    proteinler  üretilir.

n(Amino asit)           $       Protein +   (n  –   1)  H 2 O

�    Zarsız bir organel olup,   prokaryot   ve  ökaryot tüm hücrelerde  bulunur.

�    Ribozomal  RNA  (rRNA) ve   proteinlerden  oluştuğundan    nükleoprotein yapılıdır.

�    Her    ribozom büyük   ve   küçük  olarak  adlandırılan    iki  alt     birimden   oluşur. Protein 

sentezi gerçekleşeceği  zaman   bu   birimler   birleşerek  ribozom işlevsel    hale     gelir.

�    Ribozomlar,    hücrede serbest veya    bir  organele   bağlı   olarak  bulunur.    Serbest 

olarak  sitoplazma  sıvısı, mitokondri  ve   kloroplastta,  bağlı   olarak  endoplazmik 

retikulum   ve  çekirdek    zarı    üzerinde    bulunur.

�    Genel  olarak  hücrenin    kullanacağı proteinler  serbest ribozomlarda,   hücre   dışı-

na   gönderilecek   proteinler  endoplazmik retikulum   zarı     üzerinde   bulunan ribo-

zomlarda    üretilir.

�    Protein    sentezi çok  olan    hücrelerde sayıları    fazla   olur.    Bir     hücre  aynı     protein-

den  çok     sayıda üretmek isterse,    birçok  ribozom yan  yana   gelerek polizomları

oluşturur.  Bu   yapılar    sayesinde   hücre   kısa     sürede aynı     proteinden bol  miktarda   

sentezler.

�    Hücrelerde iki  farklı büyüklükte  ribozom bulunur.    Prokaryotlarda, ökaryotların    

mitokondri  ve   kloroplastlarında  küçük   ribozom bulunur (70S).  Ökaryot hücrele-

rin  ribozomu   ise  80S'dir.   ((S)     SWEDBERG   birimi  olup,   molekülün   büyüklüğüne 

bağlı   olarak  ultrasantrifüjlemedeki  çökelme katsayısıdır).

ENDOPLAZMİK RETİKULUM

�    Ökaryot    hücrelerde, çekirdek    zarından    başlayıp    hücre   zarına  kadar   uzanan, ka-

nalcık  ve  borucuklar  sistemidir.

�    Alyuvar    hariç   tüm  ökaryot    hücrelerde  bulunur.    Hücredeki   etkinliğine göre     dağı-

lımı,   miktarı ve  biçimi  değişebilir.

�    Görevi hücre   içinde  madde   taşınımını  sağlamaktır.    Örneğin ribozomda   üretilen    

proteinleri golgi   cisimciğine taşır.

�    Zarları    üzerinde    ribozom bulunup bulunmamasına   göre    ikiye   ayrılır.

Granülsüz   endoplazmik retikulum:

�    Üzerinde   ribozom bulunmayan  endoplazmik retikuluma  denir.

�    Granülsüz  endoplazmik retikulumda bulunan enzimler    lipit    ve  karbonhidrat   

sentezinde  görev   alır.

�    Hayvan hücrelerinde    östrojen    gibi     steroit    yapılı  eşeysel hormonların üretildiği  

kısımdır.