Örnek Sorular
Palme Yayınevi
2.Ünite / HÜCRE
Hücre zarından madde taşınımıyla ilgili,
I. Oksijen, hücre zarından daima pasif taşı-
ma yoluyla geçer.
II. Hücre zarının iki tarafında derişim farkına
sahip olan her madde, kolaylaştırılmış di-
füzyonla geçiş yapabilir.
III. Aktif taşımada moleküller yalnızca hücre
dışından hücre içine doğru taşınır.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I ve III
(2016 – LYS)
(^) Glukoz çözeltisi
- nişasta
İyot
çözeltisi
Bağırsak zarı
M kolu N kolu
U şeklindeki bir borunun M ve N kolları bir ba-
ğırsak zarıyla şekildeki gibi ayrılmıştır. M kolu-
na glukoz çözeltisiyle nişasta, N koluna ise iyot
çözeltisi konmuştur. (İyot nişasta ayıracıdır ve
nişasta taneciklerini maviye boyar.)
Bu deneyin sonunda aşağıdakilerden han-
gisi beklenmez?
A) M kolunda çözelti yoğunluğunun değişmesi
B) M kolunda nişasta miktarının aynı kalması
C) N kolunda sıvı renginin maviye dönüşmesi
D) N kolunda iyot yoğunluğunun azalması
E) Kollardaki glukoz yoğunluğunun eşitlen-
mesi
(2007 – ÖSS Fen-1)
- Aktif taşıma,
I. monomer maddelerin taşınımı,
II. madde taşınımı sırasında ATP harcanımı,
III. moleküllerin çok yoğun olduğu tarafa
doğru geçmesi,
IV. madde taşınımı sırasında enzim kullanımı
özelliklerinden hangileri ile basit difüzyon-
dan ayırt edilebilir?
A) I ve II B) III ve IV C) I, II ve IV
D) II ve III E) II, III ve IV
57 D 58 B 59 E
Aktif taşımanın mekanizması kolaylaştırılmış difüzyona benzer. Fakat
ATP harcanımı ve moleküllerin az yoğun ortamdan çok yoğun ortama taşınması
ile kolaylaştırılmış difüzyondan farklılık gösterir.
Bir hücrenin izotonik ortamdan madde alması aktif taşıma ile gerçek-
leşir.
Hücre zarından geçebilen maddenin hücre içi ve dışındaki yoğunluğu
farklı olup, bu farkın devam etmesi hücrenin aktif taşıma yaptığını kanıtlar.
Difüzyon:
Moleküllerin fosfolipit
tabakası üzerinden
geçmesidir.
Pasif taşıma:
Moleküllerin çok
yoğun olduğu
ortamdan az yoğun
olduğu ortama ATP
harcanmadan
geçişidir.
Kolaylaştırılmış difüzyon:
Moleküllerin zardaki
taşıyıcı proteinler
yardımıyla difüzyonudur.
Aktif taşıma:
Moleküllerin az yoğun oldukları
ortamdan, çok yoğun oldukları ortama
taşıyıcı proteinler yardımıyla geçişidir.
Bu olayda ATP harcanır ve enzim
kullanılır. Sadece canlı hücrelerde
gerçekleşir.
ATP
Pasif ve aktif taşımanın karşılaştırılması
� Aşağıda pasif ve aktif taşıma olayları karşılaştırılmıştır.
Pasif taşıma Aktif taşıma
• Küçük moleküllerin taşınmasını
sağlar.
• Moleküller çok yoğun oldukları or-
tamdan az yoğun oldukları ortama
doğru taşınırlar.
• ATP harcanmadığından canlı ve
cansız tüm hücrelerde gerçekleşir.
• İki ortam arasındaki yoğunluk far-
kının azalmasına neden olur.
• Küçük moleküllerin taşınmasını
sağlar.
• Moleküller az yoğun oldukları or-
tamdan çok yoğun oldukları orta-
ma doğru taşınırlar.
• ATP harcandığından sadece canlı
hücrelerde gerçekleşir.
• İki ortam arasındaki yoğunluk far-
kının artmasına neden olur.
C. ENDOSİTOZ
� Pasif ve aktif taşıma ile hücre, fosfolipit tabaka ya da porlardan geçebilen mo-
leküllerin taşınımını sağlar.
� Hücre zarından geçemeyen büyük moleküllerin koful oluşturularak hücre içine
alınmasına endositoz denir.