Microsoft Word - PROF. DR. NÄ°YAZÄ° KAHVECÄ° FELSEFE MAKALELERÄ°.docx

(Arzum) #1

Grupsaldır, Evrensel Değildir
Her dinin, kendi mensuplarına ve başkalarına ayrı ahlaki davranışları vardır.
Dinlerin iyi ahlakı dine dayalı kendi grupları için geçerlidir. Din gerekçesiyle
başkalarına ahlaksız davranmayı meşrulaştırır. Kendi mensuplarına yasakladığı
kötü söz ve fillerin başkalarına yapılmasını mubah görür. Bu durum Kuran’da da
görülür: “Muhammed Allah’ın resulüdür. Onunla beraber olanlar kafirlere karşı
şiddetli, kendi aralarında merhametlidirler.” Fetih, 29. Ahlak, sadece kendi
taraftarları için geçerlidir: “Müminler ancak kardeştirler.” Hucurat, 10.


Dinsel ahlak, çifte standart olduğundan bütün insanlık için geçerli evrensel
değildir. Çifte standartlık, insanda kötülük yapma yetisini tümden yok etmek
istemediğinden insanın salt iyi varlık olmasını önler.


Dışsaldır
Dine göre ahlaklılık ve ahlaksızlık, insanın kendisinden değil, dış faktörden
kaynaklanır. Ahlaklılık dışsal bir faktörden kaynaklanırsa ahlaksızlık da ondan
doğar. Mesela bir erkeğin ahlaklılığı, kendisinden değil de, kadının örtülü
olmasından kaynaklanıyorsa, ahlaksızlığı da kadının çıplaklığından doğacaktır.
İşte bu dışsal ahlaktır.


Ayrıca Tanrı, onun ödülü ve cezası gibi dış faktörlerle ahlaklı yapılmaya çalışılması
insanı ahlakta menfaatçi yapmaktadır. Menfaati varsa ahlaklı veya ahlaksız
davranır. Dış faktörlerle ahlaklı davranma sağlanmaya çalışılırsa, kişi bazen
ahlaklı davranabilir ama bizatihi ahlaklı bir malzeme olamaz.
“Dinsel kişilerin menfaatçi olmalarının temel nedeni, menfaate dayalı din
eğitimidir.”


Kontrol Merkezini Yok Etmek
Davranışların dış faktör tarafından belirlenmesi ve yönetilmesi, kişinin kendi
kontrol merkezini oluşturmasını ve kendisini yönetmesini yok eder. Ayrıca
başkası vasıtasıyla yani dış faktörle ahlaklı olmak, halk tabiriyle, “sokma akılla”
ve “başkasının aklıyla” yaşamaktır. Yine halk tabiriyle, “sokma akıl yedi adım
gider,” “Başkasıyla yaşayan kişi, kendisi olamaz.” Dış faktörle ahlaklı olmak,
kişinin ahlaklı davranabilmesi için onu sürekli dışarıdan dürtmek gerekir. Kişiyi
kendi başına ahlaki eylemlerini yönetemez hale getirir. Bir dış faktör olarak
şeyhlik de, müritlerinin kişisel ahlaki karar verme merkezini ve kontrol kulesini
yok eder.


Davranışları bir dış faktörün belirlediği ortamda ahlak içselleştirilemiyor. Çünkü
kişi kendi davranışlarıyla yüz yüze gelemiyor, onlarla boğuşamıyor ve
hesaplaşamıyor. Böylece ahlaki benliğini oluşturamıyor. Kendi ahlaki
davranışlarını yönetemiyor, sürekli başkasının ahlaki yönlendirmesine muhtaç
bırakılıyor. Ona birileri sürekli ahlak satarak geçiniyor.


ÇAĞIMIZIN AHLAKI
Rasyonel Ahlak
Çağımızın ahlakı dinsel veya tanrısal adı verilen geçmişin sistemsiz düşünme ile
insanın ürettiği ahlak yerine, sistemli akıl ile ürettiği ahlaktır. İnsanın bu sistemli
düşünme ve çağımızda ulaştığı aklı çapı ile ürettiği felsefi rasyonel ahlaktır. Bu
ahlakın yasalarını, değerlerini ve kurallarını insan, kendi aklı ve iradesiyle, tüm

Free download pdf