Bilinç
Felsefi Bilinç; genel olarak, insanda farkındalığın merkezi olarak kabul edilen
yetidir. Bilmek fiilinin düşünce içinde etkin olarak varolması, düşüncenin bilmek
fiiliyle hareket etmesi, bunu gerçekleştiren canlının sahip olduğu biliş
kapasitesidir. Zihnin kendi içeriklerinin farkında olmasıdır. Bilincin merkezi
zihindir.
İKİNCİ HAFTA
DÜŞÜNME AYGITLARI
ZİHİN
Zihin; öznedeki algılama, anlama, düşünme ve bilme yetisinin adıdır. Düşünme
işleminin yapıldığı yerdir.
Türkçede tek kelime ile ifade edilen zihin insanda iki çeşittir. Biri doğal-biyolojik
yani animal, diğeri yapay-beşeri yani hümünal zihindir.
Biyolojik/Animal Zihin
Biyolojik zihne İngilizce mind adı verilir. Bu, insan dahil bütün canlıların
bedenlerinde doğal olarak vardır, “apriori” yani verilidir. Hormonal, animaldır.
Beş duyu organıyla elde edilen verileri işler. İnsanın fiziksel bedeni bu zihni
kullanır.
Beşeri/Hümünal Zihin
Beşeri zihne İngilizce intelellect adı verilir. Bu zihin, insanda doğuştan
bulunmayıp, insanın sonradan üretip insana monte ettiği ve sadece insanda
bulunan, “a posteriori” kazanımlıdır.
Beşeri zihin, hem beş duyu organlarının algıladığı hem de insanın kendisinin
kafasında ürettiği verileri işler, onları kendi formları, kavramları aracılığı ile
düzenler, anlamlı kılar.
İnsan, insanlaşabilmesi için beşeri zihin olan entelekte sahip olmak ve onu
geliştirmek zorundadır. Bu zihin, beşeri düşünme işlemi yaparak gelişir. Entelekti
ile fikir üretmeyen kişi ve toplumların beşeri zihni gelişmez. Beşeri zihni
gelişmeyenlerin kafaları doğal, hormonal ve animal zihinle çalışırlar.
Entelektüel
Beşeri zihin olan entelekti ile fikir üretebilen kişiye entelektüel denir. Kişinin
beşeri zihni ya da entelekti, başkalarının ürettikleri fikirleri ezberleyerek değil,
onları işleyerek onlardan fikir üreterek ya da kendisi onlardan bağımsız fikir
üreterek oluşur. O nedenle başkasının bilgilerini öğrenmek insanın cahilliğini
giderir ama onu entelekt sahibi ve entelektüel yapmaz.
AKIL
Akıl: Düşünme işlemini yapan aygıttır. Biyolojik ve beşeri her iki zihnin, elde
ettiği verileri tasarlayarak, kavramlarla anlatarak ve bunlar arasında ilişkiler
kurarak düşünme yapar.
Akıl da, insanda biyolojik-doğal animal ve beşeri hümünal olmak üzere iki çeşittir.