Sompuruan Artikol Jurnal Ponoriukan PISMP Koonuan Mahas 2018 (BKD, SK)

(majikandey) #1

do adat om kotumbayaan tu kakal po tumanud ponontudukan molohing di pogulu po
(Apin & Kartini Wahab, 2015).


Tinimungan Dusun nopo nga’ kikotumbayaan animisme. Tumanud di
Mariasusai Dhavamony (2011), id suang di Khairulnazrin, Abdul Zaman, om Saifullah
Mamat (2019), animisme nopo nga’ kotumbayaan kumaa sunduan di kikuasa.
Sunduan nopo diti nga’ kotimpuun mantad sunduan di Bobos Kikuasa kumaa
sunduan do suang-suang. Sunduan nopo dilo nga’ kaanu mogowit karaatan kumaa
tulun ginumuan nung amu atanud o kooturan toi ko’ adat di pinatatap. Miagal nogi id
tinimungan tulun Dusun tu otumbayaan yolo do haro o sunduan di osonong i
mongumolig diolo. Mantad dii, momoguno yolo piipiro boros eufemisme i gunoon
montok momorujuk do sunduan dii. Gunoon do tinimungan Dusun boros eufemisme
“Kinopuunan” om “Minomorun” montok popokito do kapantangan kumaa
Minamangun tu momoguno boros eufemisme montok momorujuk do i kikuasa.


Koubasan om kotumbayaan kokomoi kinosusuon tanak nga’ haro nogi id
tinimungan Dusun. Tumanud di Naddin Shaiddin, Radin Taim, Majumah Raymond,
Lasimbang Rita & Aidah Lokin (2014), haro o kaadat-adato om pogoduhan id aspek
kosusuon do tanak tu ii nopo nga’ iso’ kaantakan di oponsol id koposion tinaru
Kadazan. Ingkaa nogi id tinimungan do Dusun tu haro o kooturan om pogoduhan di
minog do tonudon. Mantad dii, okito o kopomogunaan do boros eufemisme id
tinimungan Dusun kokomoi kinosusuon do tanak. Sabaagi poomitanan, boros
eufemisme miagal do “rumondon” gunoon montok mongolon boros “mamantang”,
“korintod” mongolon boros “amu po milo kumibit” om “tiolus” gunoon montok
mongolon boros koubasan “mokibayar”. Gunoon diolo o boros diti montok
mantamong do ginawo di sunudan. Kopionit iti do tudu kopomogunaan boros
eufemisme i okito id ponoriukan di Puspitasari, Sumarwati, om Suryanto (2019),
impohon paktor kopomogunaan do eufemisme nopo nga’ kiula positif mooi do amu
kosinduol do ginawo tulun suai.


Pomolingkuman
Maya do ponoriukan di pinoindalan, owonsoi o piipiro pomolingkuman. Boros
eufemisme nopo di gunoon do tinaru Dusun id Kampung Borombon Kiulu nga’
soginumu do hopod kawo. Ii nopo nga id kawo:


i. Boogian tinan
ii. Ahal doungtondu
iii. Seks
Free download pdf