Knack - 27.08.2019

21 AUGUSTUS 2019 75

KENNIS

W

ie ‘kleine mantelmeeuw’ leest, denkt
meteen: dan moet er ook een grote zijn.
En inderdaad, de grote mantelmeeuw is
de grootste meeuw die je geregeld in onze contreien
kunt zien – maar de kleine is niet veel kleiner. De
bovenkant van de grote mantelmeeuw is bijna zwart,
die van de kleine donkergrijs. De kleine heeft gele
poten, de grote roze.
Hoewel de grote mantelmeeuw niet zeldzaam is,
wordt de kleine vaker gezien. Ze is een succesverhaal
van de jongste decennia. De eerste broedvogels in
Vlaanderen werden in 1985 geregistreerd in het
Zwin. Het broedbestand in de kuststreek piekte in
de jaren 2000 tot liefst vijfduizend koppels.
Dat aantal is ondertussen gehalveerd, maar de
meeuw is nu wel het binnenland aan het veroveren.
Op veel plekken in Vlaanderen wordt ze in het zomer-
halfjaar courant gezien. Ze broedt ook al in het bin-
nenland, dikwijls op daken van grote gebouwen – zoals
bedrijven in de Antwerpse haven, die de dieren niet
graag zien komen. Veel mensen zien de aanwezigheid
van meeuwen automatisch als ‘overlast’.
De flexibiliteit van de kleine mantelmeeuw uit
zich in zijn verplaatsingen en voedingsgewoonten.
Broedvogels uit een kolonie in het Nederlandse
Vlissingen bezoeken tijdens het broedseizoen Brus-
sel. Sommige vogels specialiseren zich in het aardap-
pelafval van een chipsfabriek in Moeskroen, waar ze
keer op keer naartoe vliegen. Andere patrouilleren
geregeld in de rand van een kokmeeuwenkolonie,
waar ze al eens een kuiken meepikken.
Bioloog Eric Stienen van het Instituut voor
Natuur- en Bosonderzoek (INBO) rapporteert met een
aantal collega’s in het vakblad Science of the Total

Volgens

onderzoekers

is de interactie

tussen mantel -

meeuwen op

het nest een

vorm van

Ôactief overlegÕ.

Environment over verschillen in foerageergedrag

tussen individuele kleine mantelmeeuwen. Zo blijken

vrouwtjes die overwegend op de zee gaan eten

grotere eieren te leggen dan vrouwtjes die voeding

op het land verkiezen. De zeemeeuwen hebben

meer kwik in hun eieren, maar dat lijkt hun groei en

de overleving van hun kuikens niet merkbaar te

beïnvloeden.

Biologe Marwa Kavelaars (UAntwerpen) en haar

collega’s hebben bestudeerd hoe beide meeuwen-

ouders samen hun kuikens grootbrengen – hun ver-

slag verscheen in Behavioral Ecology. Het is zaak dat

ze hun taken op elkaar afstemmen om te vermijden

dat één partner er de kantjes af loopt, wat nadelig is

voor de andere.

Mantelmeeuwen kunnen dertig jaar oud worden

en broeden graag jaar na jaar op dezelfde plek met

dezelfde partner. Dat brengt stabiliteit in hun

bestaan. Vrouwtjes spenderen gemiddeld iets meer

tijd op het nest dan mannetjes, maar het verschil is

gering. Op een (klein) aantal nesten neemt een van

beide ouders het leeuwendeel van de broedzorg voor

zijn of haar rekening.

Kavelaars en co. deden een intrigerende vaststel-

ling: hoe meer twee meeuwenouders met elkaar com-

municeren tijdens de aflossingen op het nest, hoe

gelijkwaardiger hun inbreng in het broeden is. Zeker

voor grotere broedsels hebben paren die intenser

samenwerken een hoger succes: ze krijgen dan meer

jongen groot dan koppels waarvan één partner het

laat afweten.

Wat de meeuwen elkaar vertellen weten we

niet, maar de onderzoekers omschrijven de inter-

actie toch als een vorm van ‘actief overleg’. ●

Voor koppels van de kleine mantelmeeuw geldt wat voor mensenkoppels geldt:

ze moeten blijven communiceren.

Door Dirk Draulans

B E E S T E N B O E L: D E K L E I N E M A N T E L M E E U W

Voor koppels van de kleine mantelmeeuw geldt wat voor mensenkoppels geldt:

ze moeten blijven communiceren.

Door Dirk Draulans

B E E S T E N B O E L: D E K L E I N E M A N T E L M E E U W

beide ouders het leeuwendeel van de broedzorg voor

zijn of haar rekening.

Kavelaars en co. deden een intrigerende vaststel-

ling: hoe meer twee meeuwenouders met elkaar com-

municeren tijdens de aflossingen op het nest, hoe

gelijkwaardiger hun inbreng in het broeden is. Zeker

voor grotere broedsels hebben paren die intenser

samenwerken een hoger succes: ze krijgen dan meer

jongen groot dan koppels waarvan één partner het

laat afweten.

niet, maar de onderzoekers omschrijven de inter-

actie toch als een vorm van ‘actief overleg’.

D E K L E I N E M A N T E L M E E U W

Voor koppels van de kleine mantelmeeuw geldt wat voor mensenkoppels geldt: