het oudste gebouw van Antwerpen was. In 1200 waren ze
eraan beginnen te bouwen. Het maakte deel uit van een grote
burcht van de markgraaf van Antwerpen. Eeuwenlang was
het een gevangenis. En vandaag is het het enige restant van
een wijk die in de 19e eeuw in de Schelde verzoop.
Het zal ook altijd het huis van De Zwarte Madam blijven.
Misschien kent u dat avontuur van Suske en Wiske. In heel
het land gebeurden er raadselachtige dingen die niet te verkla
ren waren. En dan werd Lambik naar het Steen gelokt, waar
De Zwarte Madam woonde. Eerst aarzelde hij. Maar zijn
nieuwsgierigheid won het van zijn angst. Een fatale beslissing,
zo bleek, De Zwarte Madam had hem in haar macht.
Toen ik die strip las, mijnheer Kennis, wilde ik ook naar het
Steen. Het hol van waaruit ze met haar gemene trucs het land
op stelten zette.
In de vroege jaren negentig kwam ik er voor het eerst, met
de rest van mijn klas. Het was maar tien kilometer van onze
school. Maar voor ons, kinderen van het suburbia, leek dat
een wereldreis. Bijna dertig jaar later zit die dag nog altijd in
mijn hoofd.
Onze bus stopte aan het Volkskundemuseum, waar toen een
prachtige tentoonstelling over poppen liep. Ik herinner me het
enthousiasme van een mevrouw, die ons door haar droom
wereld leidde.
Daarna trokken we naar het Steen, vijftig meter verder. Ook
daar keken we onze ogen uit. De burcht was zoals Willy
Vandersteen ze getekend had: mysterieus, mooi en angstaan
jagend. Alsof achter elke muur De Zwarte Madam kon opduiken.
Er huisde toen een scheepvaartmuseum met oude glazen
kasten. Het zag er allemaal een beetje ouderwets uit, maar dat
deerde niet. Ik geloof dat mijn liefde voor schepen daar begon
nen is.
In de namiddag hadden we vrij. Ik bleef hangen in de buurt
van dat mysterieuze gebouw. Dutte wat onder een oude kerse
laar net naast het Steen. Wat verderop aan het water stond een
bank. Geen normale, maar een nogal groot uitgeval
len exemplaar voor reuzen. Ook al was ik de grootste
van de klas, ik raakte er met veel moeite op. Toen
waande ik me de koning van de Schelde.L
ater ben ik nog vaak teruggekeerd naar de bank
van de reuzen, daar aan het Steen. Hoe lang
mijn benen ook werden, nooit raakten mijn voeU
w ster stijgt. Tot voor kort was u in de rest van de natie
alleen bekend als de politicus met het grootste aantal
mandaten. Maar sinds een paar weken vergaart u ook natio
nale roem als de Antwerpse schepen die te vuur en te zwaard
de cruiseschepen verdedigt.
In andere Europese steden willen ze die zo ver mogelijk
buiten het centrum laten aanmeren. U daarentegen heet hen
welkom in het hart van uw stad, aan het mooiste deel van de
kade. ‘Ik ga regelmatig een first call doen wanneer het schip
net heeft aangelegd en vaak word ik dan uitgenodigd aan
boord om te lunchen’, vertelde u aan De Morgen. Ondanks uw
drukke bezigheden en uw vele mandaten hebt u nog altijd tijd
voor gastvrijheid. Mooi zo.
Toch deelt niet iedereen uw enthousiasme. Het zal u vast
niet ontgaan zijn dat er een kleine revolte uitgebroken is in uw
stad.
14.000 mensen tekenden de voorbije weken een petitie. Ze
zijn boos omdat zij met hun oude dieselwagen niet meer
welkom zijn in het centrum. En die grote schepen, die onein
dig meer CO 2 uitstoten, wél.
U vindt dat ze zich zorgen maken over niets. Tegen Anne
lies Beck van Terzake zei u: ‘We hebben in de binnenstad een
lageemissiezone, omdat je daar met street canyons zit. De vuile
stoffen blijven hangen in de smalle straten (...). Je kunt moei
lijk zeggen dat de Schelde een street canyon is. Daar waaien
die stoffen weg, die verwijderen zich.’
Een paar dagen later zag ik u opnieuw op televisie. Deze
keer had u een witte werkmanshelm op. Met zelfverzekerde en
daadkrachtige tred beende u het Steen binnen. ‘Dit wordt de
nieuwe cruiseterminal’, riep u trots. Ik wil hier ‘een wow
effect voor de toeristen creëren’.
Toen ik dat hoorde, mijnheer Kennis, moest ik u schrijven.
Ik heb namelijk een geschiedenis met dat gebouw.O
nlangs zag ik De Witte, de eerste Vlaamse geluidsfilm. Die
begint met een aantal zwart witbeelden van
Vlaamse iconen: het Belfort in Brugge, SintBaafs in
Gent, de Noordzee. Tussen de standbeelden van
Conscience en Rubens zit ook een beeld van de
Schelde en het Steen. Terwijl iemand op de achter
grond ‘Mijn land is Vlaand’ren, trots en vroom vol
heilige feestvisioenen’ zingt.
Mijn leraars vertelden vroeger altijd dat het SteenDoor STIJN TORMANS, foto’s SASKIA VANDERSTICHELEVan: Stijn Tormans
Aan: Koen Kennis, schepen van Toerisme in Antwerpen
Betreft: het toerisme in uw stad, Jambers en cruiseschepen➽Beste Koen Kennis,
‘De buurt
rond het Steen
was onze
eigen Greenwich
Village.’➝
31 JULI 2019 47