οσίου Ισαάκ του Σύρου, ‘Το Γεροντικόν, ήτοι Αποφθέγματα αγίων
Γερόντων’ και την ‘Ουρανοδρόμο Κλίμακα’ του αγίου Ιωάννου του
Σιναΐτου. Ο Σαλή Αγάς υπήρξε μαθητής στον μεντρεσέ που
λειτουργούσε στη Θράκη ο Χαφούζ Αλή Ρεσάτ, ο οποίος δίδασκε
στους μαθητές του και αρχαία ελληνικά!
Ο παππούς μου ο Σαλή Αγάς, ήξερε πολύ καλά τα οθωμανικά,
όπως και τα αραβικά. Τα ελληνικά του ήταν μάλλον φτωχά, αν και
γνώριζε κανόνες γραμματικής και συντακτικού, που όταν μου τους
ανέφερε, περισσότερο για να με πειράξει τον καιρό που ήμουν
μαθητής, μου προκαλούσε έκπληξη και συχνά αμηχανία εξαιτίας της
άγνοιάς μου. Με τα ελληνικά του μπορούσε να συνεννοηθεί με
σχετική άνεση, αρκεί ο συνομιλητής του να έδειχνε κατανόηση.
Όταν μεγάλωσα λιγάκι κι άρχισα να πηγαίνω στο γυμνάσιο,
ανακάλυψα σ’ ένα ταξίδι μου τον παππού μου και τον αγάπησα
πολύ! Μου έλεγε ένα σωρό ενδιαφέροντα πράγματα κι εγώ
ρουφούσα με δίψα τα λόγια του, κρύβοντάς τα βαθειά στη μνήμη
μου. Σχεδόν κάθε βράδυ έρχονταν επισκέπτες στο σπίτι. Όχι μονάχα
Μουσουλμάνοι μα και Χριστιανοί. Οι πιο πολλοί δεν ήταν από τη
γειτονιά, ούτε καν από την πόλη. Άκουγα έκπληκτος πως αρκετοί
είχαν ταξιδέψει πολλά χιλιόμετρα για να έρθουν να δουν τον
παππού. Κουβέντιαζαν ώρες ατέλειωτες, σχεδόν όλη τη νύχτα. Την
Πέμπτη το βράδυ μαζεύονταν άνδρες, τόσοι που το δωμάτιο δεν
χωρούσε άλλους. Τότε γινόταν κατάληψη και του υπνοδωματίου και
της μικρής κουζίνας. Το καλοκαίρι άφηναν την εξώθυρα ανοιχτή και
ο κήπος γέμιζε ανθρώπους. Έλεγαν διάφορες προσευχές, σχεδόν
ψιθυριστά, σε γλώσσα που στην αρχή διόλου δεν καταλάβαινα.
Επίσης έψελναν κάποια τραγούδια, ιλαχή τα λέγανε και μου άρεσαν
πολύ οι μελωδίες τους, αν και αυτοί που τα ψέλνανε ήταν συνήθως