Daima bir şeyler mırıldanır. Fakat mırıltılarını yalnız çocukla
şaman anlayabilir.
Ayakkaplarının çamurunu ateşte temizlemek, ateşe demir
silah sokmak ve özellikle ateşin içine tükürmek yasaktır.
Ateşin çeşitli türleri var:
- Ulu Toyon'un yarattığı ateştir kl gündelik hayatta
kullanılan yararlı bir ateştir. (Buna beyaz bir aygır kurban
edilir.) - Kutsal ateş kl, baygınlık halinde şamanın üzerinde
parlatılır. - Korkunç ateş ki Yeraltındaki Yaşlı, yani şeytan tarafından
gönderilen bir yıkım aracıdır. Buna da burnu beyaz, sırtında
siyah bir çizgi bulunan kan kırmızısı bir aygır sunularak
öfkesi dağıtılır.
Ocağınızda bu ateşlerden hangisinin yanmakta olduğu asla
bilinemez. Bü nedenle ona birtakım armağanlar sunmak
ihtiyata uygundur. Asla ateş hakkında kötü söylememeli ve
tanımadık bir adama kendi ocağından ateş vermemelidir."
Görülüyor ki Yakutlar'ın kutsal tanıdıkları üç türlü ateş, aile
mabutlarının değil, birincisi Yer tanrısı'nın, ikincisi Gök
tanrısının, üçüncüsü ise yeraltının en derin katında bulunan
Cehennem şeytanı'nın ateşleridir. Demek ki Yakutlar'da
görülen ateş tapınması bir aile dininin varlığını göstermez.
Radloff'un Altay şamanizmine ilişkin yazdığı incelemeye
göre ateş bir kutsama(takdis) aracı olarak kullanılır. Fakat
bu konuda kullanılan ateş, ucu alevlendirilmiş bir ardıç
dalıdır.
Grenard, Sibirya Türkleri'nde ev kadınının her sabah