stress. Je zou het kunnen aflezen aan de cortisolspiegels.
En de resultaten waren schokkend. Zó verrassend zelfs, dat Saxbe nog eens
extra controleerde of ze de gegevens wel had aangepast aan de harmonie binnen
het gezin, aan depressie en aan neuroses – zoals standaard gebeurt bij
psychologische tests. Maar zelfs na die extra controle waren de resultaten
dezelfde.
Saxbe en Repetti haalden de camcorders op en lieten transcripties maken van
de rondleidingen. De filmpjes duurden gemiddeld vijftien tot twintig minuten.
Nadat ze de banden hadden bekeken, beseften ze dat er vier hoofdonderwerpen
waren waar iedereen het over had. Ze praatten over dingen die je associeert met
natuur en gebruikten dan woorden als ‘buiten’, ‘achtertuin’, ‘barbecue’ en ‘heg’.
Ze praatten over hun huis alsof het een rustige plaats was waar je op verhaal kon
komen en gebruikten dan woorden als ‘ontspannend’, ‘rustgevend’ en ‘huiselijk’.
Ze klaagden over alle niet-afgemaakte klusjes in huis en zeiden dan dingen als
‘nog niet klaar’, ‘repareren’, ‘opnieuw doen’ en ‘opknappen’. En ze klaagden
over de toestand van hun huis en gebruikten dan woorden als ‘rommelig’,
‘rotzooi’, ‘slordig’, ‘niet opgeruimd’, ‘ongeorganiseerd’ en ‘chaotisch’. Repetti
en Saxbe gebruikten een computerprogramma om te tellen hoe vaak de
deelnemers woorden gebruikten die in deze vier categorieën pasten.
Vervolgens verzamelde Saxbe de flesjes. Vroeger zouden ze alle 720
spuugmonsters zelf met de hand hebben moeten controleren op cortisol.
Tegenwoordig zijn er laboratoria die zulk werk doen, dus stuurden ze de
monsters daarheen.
Waarom cortisol? Wat zou dat bewijzen? ‘Cortisol heeft een duidelijk
dagelijks patroon, dat ons circadiane ritme (het slaap-waakritme van het
lichaam) volgt,’ legt Saxbe uit. ‘Optimaal en gezond is het wanneer het patroon
hoog begint, in de loop van de ochtend sterk daalt en de rest van de dag doorgaat
met dalen.’
Maar als de daling van de cortisolspiegel niet veel voorstelt, wordt dat
beschouwd als een signaal dat het lichaam niet goed met stress omgaat.
Oppervlakkige cortisolschommelingen worden in verband gebracht met mensen
die chronisch vermoeid zijn, lijden aan een posttraumatische stressstoornis of
een hoger sterfterisico lopen. Anders gezegd: als je cortisolspiegel in de loop van
de dag langzaam daalt, is het waarschijnlijker dat je moe en depressief bent en
dat je eerder kunt sterven.
In eerste instantie viel het verschil tussen mannen en vrouwen het sterkst op.