- Ünite - Menkul Kıymetlere Yatırım Ortamı 5
ve tahmin etmesi gerekmektedir. Ayrıca makroekonomik göstergelerin yanında yatırım
yapılması düşünülen yatırım araçlarını ihraç eden şirketlerin kârlılığı ve söz konusu ko-
şullardan ne şekilde etkilendiği de analiz edilmelidir.
Diğer yandan yatırımcıların tercihlerinde farklılığa yol açan diğer bir faktör ise finan-
sal amaçlardır. Yatırımcılar sermayelerini korumak, sermayelerinde değer artışı sağlamak
veya düzenli gelir sahibi olmak gibi amaçları gözeterek yatırım tercihlerini değiştirebilir-
ler. Örneğin bir yatırımcı risk algısında bağlı olarak yüksek enflasyon döneminde mevcut
yatırımını gayrimenkul yatırımı ile değiştirebilir. Aynı zamanda yatırımcılar, makroeko-
nomik göstergelerdeki yüksek oynaklığa bağlı olarak yatırımlarının vadesini değiştirebilir.
Diğer yandan yatırım araçlarının sahip olduğu finansal faktörlerde yatırım tercihlerinin
değişmesinde önemli rol oynamaktadır. Başta risk faktörü olmak üzere, finansal aracın
türü, sağladığı getiri ve oranı, vadesi, likiditesi gibi faktörler yatırım politikasını doğrudan
etkilemektedir.
Siyasal Faktörler
Bir ülkede alınan politik kararlar ve siyasi istikrar, ekonomiyi doğrudan etkilediği için
yatırımcıların tercihleri yaşanan iç ve dış siyasal gelişmelere bağlı olarak değişmektedir.
Bölgesel, ulusal ve uluslararası siyasi koşullarda yaşanan gelişmeler finansal piyasaları
doğrudan etkilemektedir. Siyasal belirsizlik ve güvensizlik, komşu ülkeler ile olan ilişkiler,
ulusal ve uluslararası politikalarının istikrarı, döviz rejimi, teşvikler, siyasal ve diploma-
tik krizler vb. faktörler ekonomiye ve buna bağlı olarak yatırım kararlarına olumlu ya da
olumsuz biçimde yansımaktadır.
Hukuki Faktörler
Yatırımcıların düzgün ve adil şekilde işleyen bir piyasada işlem yapabilmeleri, içerden öğ-
renenlerin ticareti ve manipülatif faaliyetlerin yanında eksik ve yanıltıcı bilgilere karşı ya-
tırımcıyı koruyan etkin, şeffaf, güvenilir ve denetime açık yasal bir altyapının kurulmasına
bağlıdır. Düzenleyici ve denetleyici otoriteler ile birlikte düzgün ve adil şekilde işleyen bir
piyasa ise yatırımcıların adalet, güven ve belirsizlik algısını olumlu yönde etkilemektedir.
Sosyo-Kültürel Faktörler
Yatırımları farklılaştıran önemli faktörlerden biri de yatırımcıların içinde bulunduğu sos-
yal ve kültürel yapıdır. Yatırımcıların içinde bulundukları toplumun değer yargıları, kül-
türel öğeleri, düşünce kalıpları, vb. faktörler sadece yatırım kararlarında değil alınan tüm
kararlar üzerinde önemli düzeyde etki sahibidir. Yatırımcı içinde bulunduğu toplumun
kültürel ve sosyal özelliklerine bağlı olarak, risk gözetmeksizin altın gibi geleneksel bir
yatırım aracını tercih edebilir. Bununla birlikte bireylerin doğup büyümesinin yanı sıra
karakter üzerindeki etkisi düşünüldüğünde, aile tarafından onaylanma ihtiyacı da yatırım
tercihi üzerinde önemli bir etkiye sahiptir.
Ayrıca mevcut yatırımlarını alternatif yatırımlar ile karşılaştıran ve karar aşamasında
tavsiye alan bir yatırımcının, sosyal olaylardan etkilenmemesi mümkün değildir. Bu du-
rum için en açıklayıcı örnek ise sürü davranışıdır. Bir yatırımcı sadece sosyal etkileşime
bağlı olarak çoğunluğun benzer şekildeki hareketini doğru kabul ederek mevcut pozisyo-
nunu değiştirebilir.
Kişisel Faktörler
Yatırımcıların, yatırım kararlarını etkileyen ve farklılaştıran kişisel faktörler; yatırımcının
bilgi düzeyi, yatırım için ayırdığı zaman, eğitim durumu, yaşı, sağlık durumu, geliri, mes-
leği, kişiliği, yaşam şekli, beklentisi ve psikolojik karakteri olarak özetlenebilir. Ekonomi,