Palme AYT Organik Kimya Soru Kitabı (2018-2019)

162

Palme Yayınevi

6. C 7. C 8. A 9. E 10. C 11. E

a. Tollens Ayıracı

w Tollens ayıracı amonyaklı

gümüş nitrat çözeltisidir. Tep-

kime sırasında aldehit aside

yükseltgenirken, Ag+ iyonları

da metalik gümüşe, Ag, indir-

genir ve tüpün iç yüzeyinde

gümüş aynası oluşur.

R–CHO + 2Ag+ + 2OH–

¡   RCOOH   +   2Ag +   H 2 O

b. Fehling Ayıracı

w Fehling çözeltisi bazik or-

tamda Cu2+ iyonları içerir.

Tepkime sırasında aldehit,

aside yükseltgenirken, Cu2+

iyonları Cu1+ iyonlarına indir-

genir ve koyu mavi renkli çö-

zelti kırmızı olur. Cu 2 O çöker.

R–CHO + 2Cu2+ + 4OH–

¡ RCOOH+Cu 2 O + 2H 2 O

! Uyarı

Aromatik aldehitler Tollens

ayıracı ile yükseltgenirken,

Fehling ayıracı ile yükselt-

genmezler. Bu özellik, alifatik

ve aromatik aldehitlerin ayırt
edilmesinde kullanılır.

w Aldehitler uygun katalizör-

lerle birlikte H 2 ile primer al-

kollere indirgenirler.

O
| |
R–C – H + H 2 S R – CH 2 – OH
aldehit primer alkol

O
| |
H—C—CH 3 + H 2 S

OH
|
H — CH — CH 3

Etanal

(asetaldehit)

Etanol

(etil   alkol)

6. Aldehitlerin ilk üyesi ile ilgili aşağıdaki yar-

gılardan hangisi yanlıştır?

A)   Suda   iyi çözünür.    

B)   İndirgendiğinde    metil   alkol   oluşur.

C)   Bir    tane    molekülündeki   ortaklanmamış   

elektron    çifti   sayısı  4'tür.  

D)   0,1    molü;   0,4 mol atom    içerir.

E)   Moleküldeki    karbon  atomu   sp^2    hibritleş-

mesi    yapmıştır.

7. X + 2Ag+ + 2OH—

NH 3

    Y   +   2Ag +   H 2 O

tepkimesi ile ilgili;

I.   X  ve   Y   yapısında  karbonil    grubu   bulun-

durur.  

II.  X  aldehittir. 

III.     Y, primer  alkoldür.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A)  Yalnız  II   B) II  ve  III  C) I   ve  II

D)  I   ve  III  E) I,  II  ve  III

8. Genel formülü CnH2nO olan X bileşiğinin 0,1
   molü ile ilgili şu bilgiler veriliyor;
   – Yakıldığında 0,3 mol H 2 O oluşuyor.
   – Amonyaklı gümüş nitrat çözeltisi (Tollens
   
   ayıracı) ile tepkimesinden 0,2 mol Ag açı-
   ğa çıkıyor.
   Buna göre, X bileşiği aşağıdakilerden han-
   gisi olabilir?
   A) Propanal
   B) Pentanal
   C) Dietil eter
   D) 2 – metil bütanal
   E) Tersiyer bütanol
   9. H
   |
   HO – CH 2 – CH 2 – C = O

Yukarıda yapı formülü verilen bileşik ile il-

gili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A)       Kapalı formülü C 3 H 6 O 2 'dir.   

B)      Fehling çözeltisine etki    eder.

C)   Molekülünde    iki  farklı tür  fonksiyonel    grup    

bulunur.

D)      İndirgenirse    polialkol   oluşur.

E)       Br 2   ile katılma tepkimesi   verir.

10. Aşağıdaki bileşiklerden hangisi Fehling
    ayıracından Cu2+ iyonlarını indirger?
    A) CH 3 – C K CH
    B) CH 3 – CH 2 – CH 2 – OH
    O
    ||
    C) CH 3 – C – H
    O
    ||
    D) CH 3 – C – CH 3
    O
    ||
    E) CH 3 – C – OCH 3


11. Propenal bileşiği ile ilgili;
    I. 0,1 molüne 0,2 mol H 2 katılabilir.
    
    II. Tollens ayıracına etki eder.
    
    III. Bromlu suyun rengini giderir.
    
    yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

D)  II  ve  III      E) I,  II  ve  III