Palme AYT Organik Kimya Soru Kitabı (2018-2019)

60

Palme Yayınevi

7. B 8. C 9. E 10. D 11. D 12. E

Alkanların Kullanım Alanları
w Alkanlar genellikle ham

petrolün rafinerilerde damı-
tılmasıyla elde edilir.
w Günümüzde daha çok yakıt

olarak kullanılan alkanların

ana kaynağı; petrol, kömür

ve doğal gaz gibi fosil ya-
kıtlardır.Karbon sayısı 1 ile

4 arasında değişen alkanlar

oda koşullarında gaz halin-
de olup, LPG'nin yapısında

farklı oranlarda bulunurlar.
w Büyük moleküllü hidrokar-
bonlar çeşitli katalizörlerle

ısısal parçalanmaya uğra-
tılarak daha az karbonlu

ve daha fazla dallanmış

alkanlara kırılır veya çevrilir.

Bu işleme katalitik kraking
denir.

(^) CH()s
2 CH CH CH
ö
°
katalizr
C
15 32
500
24 ++ 36 818
w Petrol rafinerilerinde daha

az enerji gerektirdiği ve

daha kolay kontrol edildiği

için katalitik kraking işlemi

uygulanır. Kraking işlemi
benzin eldesinde verimi ar-
tırır. Karbon sayısı 5 ile 10
arasında olan alkanlar ben-
zinin yapısında bulunur.

w Motorin, doymuş hidrokar-
bonlar ve aromatik hidro-
karbonlardan (naftalin, alkil

benzen gibi) meydana gel-
miştir. Karbon sayısı 16 ile

60 arasında olan hidrokar-
bonları içerir.
w Fuel-oil; karbon sayısı
70'ten fazla olan hidrokar-
bonları içerir. Asfalt, karbon

sayısı 80'nin üzerindeki
hidrokarbonları içerir.
w Alkanlar çözücü olarak
da yaygın olarak kullanılır.
Bunlardan hekzan çok iyi

bir çözücüdür. Bu yüzden
laboratuvarlarda ve sana-
yide organik maddelerin

çözülmesinde ve boyaların

inceltilmesinde kullanılır.

7. Alkan moleküllerinde dallanma arttıkça, kay-

nama    noktası düşer.

Bileşiğin   adı Kaynama noktası (°C)

X:  İzohekzan    a

Y:  neohekzan    b

Z:  n–hekzan     c

Birbirinin izomeri olan X, Y ve Z bileşikleri-

nin aynı koşullarda kaynama noktaları ara-

sındaki ilişki için aşağıdakilerden hangisi

doğrudur?

A)  a   > b > c  B) c   > a > b  C) c   > b > a

D)  a   > c > b  E) b   > a > c 

8. I. Sikloalkanlar homolog sıra oluştururlar.
   
   (D)(Y)
   II. Parafinler suda iyi çözünür. (D)(Y)
   III. Alkanlarda dallanma arttıkça kaynama
   noktası da artar. (D)(Y)
   IV. 0,25 molü yakıldığında normal koşullarda
   
   28 litre CO 2 gazı oluşturan düz zincirli al-
   kanın formülü C 5 H 12 'dir. (D)(Y)
   V. Kloroform, metanın güneş ışığında klor
   
   ile yer değiştirmesiyle oluşur. (D)(Y)
   Yukarıda her cümlenin sonunda doğru (D) ve
   yanlış (Y) sembolleri bulunmaktadır.

Buna göre, bu cümleleri okuyan bir öğrenci

kaç tanesini doğru (D) olarak işaretler?

A)  1    B) 2    C) 3    D) 4    E) 5

9. I. Apolar maddeler için çözücü olarak kul-

lanılabilme

II.  Yakıt  olarak  kullanılma

III.     İlaç   ve  kozmetik    sanayisinde 

IV.  Alkil  halojenürlerin  eldesinde

Alkanlar ile ilgili yukarıdaki kullanım alanla-

rından hangileri uygundur?

A)  I   ve  II   B) II  ve  IV   C) III ve  IV

D)  I,  II  ve  III  E) I,  II, III ve  IV

10. CH 3 CH(CH 3 )C 2 H 5

formülüne sahip bileşik ile ilgili aşağıdaki

yargılardan hangisi yanlıştır?

A)   Sistematik adı,    2-  metil   bütandır.

B)   2,2    –   dimetil propan  ile izomerdir.

C)   0,1    molünün tamamen yanması sonucu  

normal  koşullarda  11,2     litre   CO 2   gazı     olu-

şur.

D)   Bir    molekülünde toplam  15   tane   sigma   

bağı    içeren  alifatik    doymamış    hidrokar-

bondur. 

E)   Halojenlerle   UV   ışınlarının    etkisi  ile  yer     de-

ğiştirme    tepkimesi   verir.

11.

H

ClCl Cl

C

Yukarıda bağ yapısı verilen molekül ile ilgili

aşağıda verilen yargılardan hangisi doğru-

dur?

A)       Apolar moleküldür.

B)   Monoklorometan olarak  adlandırılır.

C)   Doymuş hidrokarbondur.

D)   Tıpta  anestezik   etkisi  olan    bir bileşiktir.

E)   Haloalkan  değildir.

12. Açık zincirli doymuş bir hidrokarbonun 0,5

molünü  tam  olarak yakmak  için     20  mol     hava   

harcanmaktadır.

Buna göre, alkanın kapalı formülü aşağıda-

kilerden hangisidir?

(Havanın    1/5’i   O 2     gazıdır.)       

A)   CH 4    B) C 2 H 6 C) C 3 H 8

D)  C 4 H 10     E) C 5 H 12