Çözümlü Sorular
Palme Yayınevi
- “Yağmur yağarken havanın ısındığı göz-
lenir.”
Yukarıdaki gözleme dayanarak deği-
şim ve olay ile ilgili aşağıdakilerden
hangisi doğrudur?
Değişim Olay
A) Katı – Sıvı Erime
B) Sıvı – Katı Donma
C) Sıvı – Gaz Buharlaşma
D) Gaz – Sıvı Yoğuşma
E) Katı–Gaz Süblimleşme
25.
KATI ? SIVI ? GAZ
1 2
4 3
Yukarıda rakamlarla gösterilen mad-
denin hal değişimi ile ilgili aşağıda
verilen yargılardan hangisi yanlıştır?
A) 1 ve 2 yönünde madde daha düzen-
siz hale geçer.
B) 1 ve 2 yönünde madde dışarıdan ısı
alır.
C) 1 ve 4 ile gösterilen olaylar aynı sı-
caklıkta gerçekleşir.
D) 3 ve 4 yönünde tanecikler arası
uzaklık artar.
E) 3 ve 4 yönünde madde dışarıya ısı
verir.
- Katı naftalinin sıvılaşmadan gaz haline
geçtiği görülür.
Bu olay ve naftalinle ilgili aşağıdaki
yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Olay süblimleşmedir.
B) Endotermiktir.
C) Naftalin moleküllerinin düzensizliği
artmıştır.
D) Naftalinin molekül yapısı değişmiş-
tir.
E) Moleküllerin potansiyel enerjisi art-
mıştır.
HAL DEĞİŞİMİ
KATI SIVI
PLAZMA
GAZ
Erime
Donma
Yoğuşma
Süblimleşme
Kırağılaşma
Isı alır
Buharlaşma
İyonizasyon
Deiyonizasyon
ısı verir
ısı alır
ısı verirısı alır Isı verirısı alır
ısı verir
Bir maddenin ısı alarak
Katı halden → sıvı hale geçmesine erime,
Sıvı halden → gaz haline geçmesine buharlaşma,
Katı halden → gaz hale geçmesine süblimleşme,
Gaz halden → plazma haline geçmesine iyonizasyon
adı verilir.
Bir maddenin ısı vererek
Gaz halden → sıvı haline geçmesine yoğuşma,
Sıvı halden → katı haline geçmesine donma,
Gaz halden → katı haline geçmesine kırağılaşma,
Plazma halden → gaz haline geçmesine
adı verilir.
Bu dönüşümler esnasında maddenin fiziksel bazı özellikleri de değişmektedir. Bu deği-
şimler aşağıdaki tabloda gösterilmektedir.
Katı →Sıvı →Gaz Dönüşümünde Gaz →Sıvı →Katı Dönüşümünde
Hacim büyür (genelde).Hacim küçülür (genelde).
Kütle değişmez. Kütle değişmez.
Molekül yapısı değişmez. Molekül yapısı değişmez.
Yoğunluk azalır (genelde). Yoğunluk artar (genelde).
Moleküller arası boşluk artar (genelde).Moleküller arası boşluk azalır (genelde).
Kimyasal özellikler değişmez. Kimyasal özellikler değişmez.
Fiziksel özellikler değişir.Fiziksel özellikler değişir.
Potansiyel enerji artar. Kinetik enerji ve
sıcaklığı değişmez.
Potansiyel enerji azalır. Kinetik enerjisi
ve sıcaklığı değişmez.
Madde ısı alır (endotermik).Madde ısı verir (ekzotermik).
Düzensizlik artar. Düzensizlik azalır.
Moleküller arası çekim kuvvetleri azalır. Moleküller arası çekim kuvvetleri artar.
4.Ünite MADDENİN HALLERİ