Çözümlü Sorular
Palme Yayınevi
29.
Sıcaklık (°C)
Zaman
t 1
t 2
F
D E
B C
A
Yukarıdaki grafik, saf bir X maddesinin
buharının sabit basınç altında soğutul-
masına aittir.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi
yanlıştır?
A) E-F aralığında madde katı haldedir.
B) B-C aralığında sıvı ve buhar mole-
küllerinin ortalama kinetik enerjileri
aynıdır.
C) X sıvısının kaynama noktası
t 2 °C’dir.
D) X maddesi C-D aralığında homojen-
dir.
E) Isıtıcının gücünün azaltılması D-E ve
B-C aralığındaki geçen zamanları
değiştirmez.
- Sıvı kütlesi (g)
Zaman
(^0525) (dk)
Yukarıdaki grafik saf bir sıvının sabit ba-
sınçta soğutulması sırasında kütlesinin
zamanla değişimini göstermektedir.
Buna göre,
I. Başlangıçtan 5. dakikanın sonuna
kadar taneciklerin ortalama kinetik
enerjisi azalır.
II. 5. ile 25. dakikalar arasında tanecik-
ler arası çekim kuvveti artar.
III. 5. dakikadan 25. dakikanın sonuna
kadar katı kütlesi artar.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II
C) I ve III D) II ve III
E) I, II ve III
Saf Bir Maddenin Soğuma Grafiği
Saf bir gazın sabit basınçta tamamen katı hale gelinceye kadar soğutulması sırasında
sıcaklığının değişimini gösteren grafik aşağıdaki gibidir.
(^) (YN= Yoğuşma noktası)
(DN= Donma noktası)
Sıcaklık (°C)
1
DN
YN
2 3 4 5
Zaman (dk)
u Birinci, üçüncü ve beşinci bölgelerde maddenin sıcaklığı azalır. Dolayısı ile tanecik-
lerin ortalama kinetik enerjisi azalırken, potansiyel enerjisi değişmez.
u Madde, birinci bölgede gaz, üçüncü bölgede sıvı ve beşinci bölgede katıdır. Yani
bu bölgelerde madde homojen görünümlüdür.
u Birinci, üçüncü ve beşinci bölgelerde ısı hesaplamaları için,
Q= m . c. ∆t
bağıntısı kullanılır.
u Madde ikinci bölgede yoğuşmakta, dördüncü bölgede donmaktadır.
u İkinci bölgede madde gaz-sıvı, dördüncü bölgede ise sıvı-katıdır. Yani heterojen
görünümlüdür.
u İkinci ve dördüncü bölgelerde sıcaklık değişmediğinden taneciklerin ortalama kine-
tik enerjisi değişmez ancak potansiyel enerjisi azalır.
u İkinci ve dördüncü bölgelerde ısı hesaplamaları için,
Q= m . L
bağıntısı kullanılır.
Hal değişim grafikleri sıcaklık-zaman değişimi olarak çizildiğinde ısı kaynağının
gücü ve kütle önemlidir.
u Isıtıcının gücü sabit iken, kütle arttırılırsa; süre ve gereken ısı miktarı artar.
u Kütle sabit iken, ısı kaynağının gücü arttırılırsa, süre kısalır.
Sıcaklık (°C) Sıcaklık (°C)
Zaman (dk) Zaman (dk)
t 1 t 1
x 2x 2x 4x
t 2 t 2
I II
Grafikler yorumlandığında (sabit basınçta saf katı için);
u Erime noktaları eşit olduğundan aynı katı olabilirler.
u Katılar aynı ise, özdeş ısıtıcılar kullanıldığında ikinci grafikteki kütle, birinci
grafiktekinin iki katıdır.
u Katılar aynı ve kütleleri eşit ise birinci grafikteki ısıtıcının şiddeti, ikinci gra-
fiktekinin iki katıdır.
Not
Süre
Kütle
Isı kaynağının gücü
4.Ünite MADDENİN HALLERİ