Çözümlü Sorular
Palme Yayınevi
4. I. SO 3
II. K 2 O
III. N 2 O 3
IV. CO 2
V. Cl 2 O 7
Yukarıdaki verilen maddelerden han-
gisinin sulu çözeltide verdiği tep-
kimenin diğerlerinden farklı olması
beklenir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
- X(g) + H 2 O(s)"HCO 3 – (suda) + H+(suda)
Yukarıdaki tepkimede yer alan X gazı
ve sulu çözeltisi ile ilgili aşağıdaki
yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Oda koşullarındaki pH değeri 7’den
küçüktür.
B) Sulu çözeltisi elektrik akımını iletir.
C) X, CO 2 gazıdır.
D) Mavi turnusol kağıdını kırmızıya çe-
virir.
E) X, metal oksittir.
- Aşağıda verilen bileşiklerden hangisi-
nin sulu çözeltisi asit veya baz özelliği
göstermez?
A) P 2 O 5 B) N 2 O 3
C) SO 2 D) CO
E) CaO - Aşağıdaki bileşiklerden hangisinin
sulu çözeltisi asidik değildir?
A) H 3 PO 4 B) H 2 CO 3
C) HCOOH D) HF
E) C 2 H 5 OH - Aşağıda verilen maddelerden hangi-
sinin oda koşullarındaki sulu çözeltisi
baziktir?
A) HNO 3 B) CH 4
C) HBr D) NH 3
E) HF
ASİTLERİN VE BAZLARIN YAPILARI
Asit ve bazları, suda çözündüğünde oluşturdukları iyonlar üzerinden tanıyabiliriz.
Sulu çözeltilerine hidrojen iyonu (H+) verebilen bileşiklere asit denir. Bazı asitler oluş-
turdukları H+ iyonunu kendi yapılarından verirken bazıları sudan açığa çıkarabilirler. Asitler
suda iyonlarına ayrışarak çözünürler. Bu nedenle sulu çözeltileri elektrik akımını iletir. Baz-
larla tepkimeye girerek tuz oluştururlar. Bazı metallerle tepkimelerinde H 2 gazı çıkartırlar.
Asitlerin sulu çözeltilerindeki H+ iyonu çözücü ortamında serbest olarak bulunamaz. Mut-
laka bir su molekülüyle etkileşir ve H 3 O+ iyonu oluşturur. Bu iyona hidronyum iyonu denir.
Bazı asitlerin sulu çözeltilerine verdikleri iyonlar aşağıda verilmiştir.
HCI(g) + H 2 O(s) $ H 3 O+(suda) + CI-(suda)
Hidroklorik asit
H 2 SO 4 (suda) + 2H 2 O(s) $ 2H 3 O+(suda) + SO 4 2– (suda)
Sülfürik asit
CH 3 COOH(suda) + H 2 O(s) H 3 O+(suda) + CH 3 COO-(suda)
Asetik asit
H 3 PO 4 (suda) + 3H 2 O(s) 3H 3 O+(suda) + PO 4 3-(suda)
Fosforik asit
Asitler sudaki çözeltilerinde tamamen ya da kısmen iyonlaşırlar. Denklemlerde tamamen
iyonlaşma için ($); kısmen iyonlaşma için ise () işareti kullanılır.
Yapısında hidrojen (H) elementi bulunmamasına rağmen genellikle ametallerin oksijenle
yaptıkları bileşiklerin (ametal oksitlerin) sulu çözeltileri asidik özellik gösterir.
CO 2 (g) + H 2 O(s) $ H 2 CO 3 (suda) H 2 CO 3 H+ + HCO 3 –
Karbondioksit Karbonik asit
tepkimesinde görüldüğü gibi CO 2 gazının yapısında H+ iyonu olmamasına rağmen suda
çözündüğünde H+ iyonu sayısını artırdığı için CO 2 gazı asit karakterlidir.
CO 2 , SO 2 , SO 3 , NO 2 , N 2 O 3 , N 2 O 5 , P 2 O 5 , CI 2 O 7 bileşikleri asidik özellik gösteren mad-
delerdir. Oksijence zengin olan bu oksitler su ile etkileşerek asit oluşturdukları için asit
oksit veya anhidroasit olarak bilinirler.
- Basamak 2. Basamak
SO 2 + H 2 O H 2 SO 3 (sülfüroz asidi) H 2 SO 3 H+ + HSO 3 –
N 2 O 5 + H 2 O HNO 3 (nitrik asit) HNO 3 H+ + NO 3
Soru Çözüm
SO 2 gazının sulu çözeltisi ile ilgili;
I. Tepkimesi
SO 2 (g) + 3H 2 O(s)
2H 3 O+(suda) + SO 3 2– (suda)
şeklindedir.
II. SO 2 , suda H+ iyonu oluşturmuştur.
III. SO 2 gazının sulu çözeltisinde bulunan
anyon ve katyonların sayıları eşittir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) I ve III E) II ve III
SO 2 gazı suda
SO 2 (g) + 3H 2 O(s)
2H 3 O+(suda) + SO 3 2– (suda)
şeklinde çözünür ve H 3 O+ iyonu yani H+
iyonu oluşturur.
SO 2 gazının sulu çözeltisinde katyon sayı-
sı anyon sayısının iki katıdır.
Yanıt C
11.Ünite ASİTLER, BAZLAR VE TUZLAR