Çözümlü Sorular
Palme YayıneviİŞ S AğLI ğI v E G ÜvENLİK AMACIYLA KuLLANILAN
İŞARETLER İLE ANLAMLARI
İnsanlar tarafından günlük hayatta birçok tehlikeli kimyasal madde kullanılmaktadır.
Bu tehlikeli maddelerin yanıcı, yakıcı, korozif, patlayıcı, tahriş edici, zehirli (toksik), çevreyeKimyasal Maddelerin İnsan Sağlığı ve Çevre Üzerindeki Zararlı Etkileri
sembolü) bilmek hayatımız için çok önemlidir. Bu piktogramlar aşağıda gösterilmiştir.Yanıcı: Yanıcı ve parlayıcıdır-
lar genelde sıvı halde olan bu
maddeler, kolay tutuşan ve
tutuştuğunda zor sönen mad-
delerdir. Isıtıldığında yangına
neden olabilir. Ateş, kıvılcım
ve ısı kaynaklarından uzak
tutulmalıdır. Alkol içeren sıvılar ve aseton gibi
maddelerin bulunduğu kapların üzerinde yer alır.Tahriş Edici: Gözde,
ciltte ve solunum yol-
larında tahrişe neden
olur. Ozon tabakasına
zarar verebilir. Vücuda
ve göze temasından
kaçınılmalıdır. Korunma,
amaçlı gözlük, eldiven, önlük vb. kullanıl-
malıdır. Bu işaretin bulunduğu madde
ile çalışırken ortam havalandırılmalıdır.
C 2 H 5 OH gibi maddelerin bulunduğu kap-
ların üzerinde yer alır.Oksitleyici, Yakıcı
Madde: Yakıcı ve kolay
tutuşabilir maddele-
rin bulunduğu kapların
üzerinde görülür. Yakıcı
maddeler, kağıt ahşap
gibi yanıcı malzemelerle temas ettirilme-
melidir. Oksijen, klor gibi maddelerin bu-
lunduğu kapların üzerinde yer alır.Çevreye Zararlı (Ekotoksik):
Su ve doğadaki canlılara zarar
vericidir. Su ve doğaya kont-
rolsüz atılmamalıdır. Bu mad-
deler havaya, suya ve toprağa
karıştığında oluşturdukları za-
rarlı etkiler uzun süre gitmez.
Bu maddeler lavaboya dökülmemeli mutlaka
kimyasal atık şişesine boşaltılmalıdır. Kimyasal
maddelerin bulunduğu kapların hepsinin üze-
rinde yer alır.Korozif (Aşındırıcı):
Metalleri ve canlı doku-
ları aşındırabilen mad-
delerdir. Göz ve deriyi
korumak için önlemler
alınmalıdır. Koruyucu
giysi giyilmeli ve buharı solunum yoluyla
alınmamalıdır. Metallerlere temas ettirilme-
melidir. Maddenin aşınma etkisi olmayan
malzemelerden yapılmış kaplarda saklan-
ması gerekir. Asit ve bazların bulunduğu
kapların üzerinde yer alır.Radyoaktif: Radyasyona
neden olur. Canlı dokularına
kalıcı hasar veren kanserojen
etki yapar. Bu işaretin bulun-
duğu yerlerden uzak durul-
malıdır. Bu işaretin olduğu
yerlerde çalışmak zorunda kalınırsa özel kıya-
fetler giyilmeli ve özel tedbirler alınmalıdır. Çok
tehlikelidirler ve görünmez ışın yayıcı maddeler-
dir.Patlayıcı: Kıvılcım,
ısınma, alev, vurma,
çarpma ve sürtünmeye
maruz kaldığında patla-
yabilir. Ateş, kıvılcım ve
ısıdan uzak tutulmalıdır.
Uygun mesafede durul-
malı ve koruyucu giysi giyilmelidir. Nitrog-
liserin gibi maddelerin bulunduğu kapların
üzerinde yer alır.Toksik (Zehirli): Ağız, deri
ve solunum yolu ile zehirlen-
melere neden olur. Kanse-
rojen etki yapabilir. Vücut ile
temas ettirilmemelidir. H 2 S,
C 2 H 5 NH 2 gibi maddelerin bu
lunduğu kapların üzerinde yer alır.31.
Bir kimyasal madde üzerinde bulu-
nan yukarıdaki güvenlik logosu ile
ilgili;
I. Isıtıldığında patlamaya neden olur.
II. Eldivensiz ve koruyucu gözlük ta-
kılmadan temas edilmemelidir.
III. Metal veya cam malzemeleri aşın-
dırır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) I ve III D) II ve III
E) I ve II- I. Toksik-zehirli
II. Tahriş edici-alerji oluşturucu
III. Yakıcı-aşındırıcı
Yukarıda verilen kimyasal madde
tehlikelerinden hangileri aynı an-
lamda değildir?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) Yalnız III D) I ve II
E) I ve III
1 2 3
a. Kolay tutuşan ve tutuştuğu zaman
söndürülmesi uzmanlık isteyen,
genelde sıvı halde bulunan mad-
delerdir.
b. Zehirli, patlayıcı, yanıcı ve yakıcı
bir etkisi olmamakla birlikte, deri-
yi ve diğer vücut dokularını tahriş
edici veya alerji oluşturucu mad-
delerdir.
c. Kumaş, kâğıt, ahşap gibi malze-
melerle temas ettiğinde onların
tutuşup yanmasına yol açan mad-
delerdir.
Buna göre, uyarı işaretleri ile açık-
lamalar eşleştirilmesi için aşağıda-
kilerden hangisi doğrudur?
A) 1b, 2a, 3c B) 1b, 2c, 3a
C) 1a, 2b, 3c D) 1c, 2a, 3b
E) 1c, 2b, 3a4.Bölüm / Kimya Uygulamalarında İş Sağlığı ve Güvenliği