Çözümlü Sorular
Palme Yayınevi
18.
Koruyucu
maddeler
içerebilir.
Vücutta
alerjiye
neden
olabilirler.
Vücudun temizliği,
görünümün güzelleştirilmesi
amacıyla kullanılır.
Kozmetik
ürünler
I
III II
Kozmetik ürünler ile ilgili yukarıdaki
kavram haritasında yer alan kutu-
cuklarda verilen yargılardan hangileri
doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II
C) I ve III D) II ve III
E) I, II ve III
- I. Nemlendiriciler deriden su kaybını
önler ve suyu tutar.
II. Saça sürülen jöleler saçın yıpranma-
sına, kepeklenmesine ve dökülmesi-
ne neden olabilir.
III. Saç boyaları ve jölelerde kullanılan
koruyucu maddeler hoş koku ver-
mek için kullanılır.
Kozmetik Malzemeler
yüzeyden zor temizlenmeli ve tama-
mı kimyasal madde içermelidir.
Yukarıda verilen yargılar I, II, III ve IV
sırasına göre doğru (D) ve yanlış (Y)
olarak değerlendirildiğinde aşağıda-
kilerden hangisi doğru olur?
A) Y, Y, D, D B) D, Y, D, Y
C) D, D, Y, Y D) D, D, Y, D
E) Y, D, D, Y
- I. ( ) Çözücüler, bileşenlerin homojen
olarak karışmasını sağlar.
II. ( ) Boyalar, ürünün farklı renklerde
olmasını sağlar.
III. ( ) Anti-mikrobiyal maddeler, mikro-
organizmaların üremesini engeller.
IV. ( ) Kozmetik ürünlerin hepsi sente-
tik maddelerdir.
V. ( ) Parfümler, ürünün hoş kokulu
olmasını sağlamak için kullanılır.
Yukarıdaki cümlelerin doğru (D) ve
yanlış (Y) olduğuna karar veren bir
öğrenci kaç numaralı bilginin yanlış
olduğunu söyleyebilir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
KOZMETİK MALZEMELER
Kozmetik genel manada vücudun temizlenmesi, görünümün
Saç boyası
güzelleştirilmesi, çekiciliğin artırılması amacıyla kullanılan ürün ve
maddelerdir.
Sabunlar, pudralar, şampuanlar, makyaj malzemeleri, parfüm
ve deodorantlar sıkça kullanılan kozmetiklerdir. Saça renk vermek
için kullanılan boyalar ve şekillendirmede kullanılan jöleler de yay-
gın kozmetiklerdendir.
Kozmetik ürünlerden saç spreyleri, parfümler ve pudralar solu-
num yoluyla, rujlar ve sprey tarzında kullanılan bazı parfümler yutu-
Ruj
larak, göz çevresi kremleri, saç boyaları ve kremlerde deriden vü-
cuda girer. Alerjilere neden olan maddelerin önemli bir kısmını da
kozmetikler oluş-turur. Alerji, tahriş veya temas yoluyla meydana
gelen cilt hastalıkları kozmetikler arasında parfümler, saç boyaları,
saç jöleleri, güneş kremleri kaynaklı olabilmektedir. Kozmetik uz-
manları kan ve lenf sistemlerinde, bağışıklık sistemi kanseri ve löse-
mi gibi türlerde artış tespit etmişlerdir. Özellikle saç boyalarının bu
konuda ağırlıklı bir yeri vardır. Ayrıca saç jölesinin uzun süre saçta bırakılması saçın aşırı
kepeklenmesine, saçın yıpranmasına ve dökülmesine neden olabilir.
Temizlik, bakım, şekillendirme ve saç rengini değiştirmek amacıyla cilde ve saça koz-
metikler uygulanır.
Saç boyaları: Saç rengini değiştirmek ve beyaz saça istenilen rengi vermek için doğal
veya yapay boyalar kullanılır. Boyalar fiziksel olarak insana olumlu etki yaparken kimyasal
tepkimelerle ortaya çıkan sakıncaları vardır. Boyanın saça verdiği zarar boyanın çeşidine
göre değişebilir.
Saç jöleleri: Saça şekil vermeyi kolaylaştırmak, saçın nem alma kapsamını
Saç jölesi
azaltmak ve böylece saç şeklinin dayanıklılık süresini uzatmak ve saça hoş
bir koku vermek amacıyla jöleler kullanılır.
Saçlı deriye jöle sürmemeye özen gösterilmelidir. Çünkü saçlı derinin hava
almasını önler ve saçın beslenmesini engeller. Saça jöle ile şekil verilmiş ise
mutlaka aynı günün akşamında saç yıkanmalıdır. Aksi takdirde saç dökülmesi problemi ile
karşılaşılabilir.
Kalıcı dövme boyası: Dövmelerin çoğu metal tuzları ve organik boyalar içerir. Kimyasal
ve insan sağlığına zararlı boyalarda (otomobil boyaları, yazıcı mürekkepler...) kullanılarak
yapılan dövmeler başta cilt kanserine neden olur. Gebelikte bebeğin gelişimini olumsuz et-
kiler. Çeşitli deri hastalıklarına yol açar. Hijyenik koşulları yerine getirmeyen merkezlerde
ya da kişilerce yapılan kalıcı dövmelerde aynı malzemelerin farklı kişilere uygulanması so-
nucunda ciddi hastalıkların bulaşmasına neden olabilir. Ayrıca dövme yaptırmak için karar
veren kişilerin bilmesi gereken bir diğer konu ise dövmeyi sildirmenin yaptırmaktan daha zor
olduğudur.
Kozmetik Malzemelerin Başlıca Bileşenleri ile İşlevleri
Kozmetik Malzemelerin Başlıca Bileşenleri ve İşlevleri
çözücüler, anti-mikrobiyal maddelerdir.
Boyalar: Ürünün farklı renklere sahip olmasını sağlamak amacıyla kullanılır. İçinde kulla-
nılacağı ürüne göre boya, su, alkol veya yağda çözünebilmelidir. Alüminyum oksit, baryum
sülfat, Azo boyar maddeler, çinko oksit, klorofil bakır kompleksi vb.
Nemlendiriciler: Kozmetik kremlerde su kaybından meydana gelen kabuklaşmayı önle-
mek için kullanılır. Aynı zamanda deriden su kaybı hızını da kontrol ederler. Yani nemlendi-
riciler, suyun ciltten doğal olarak uçmasını sınırlayarak çevreden cilde su çeker. Tokoferol,
pantenol, kollojen, sorbitol, propilen glikol, heksilen vb.
Parfüm Bileşenleri: Güzel, hoş bir koku elde etmek için bir çok maddenin karıştırılma-
sıyla hazırlanan maddelerdir. Hemen hemen her kozmetik ürünün yapı formülünde koku
verici olarak kullanılır. Benzil asetat, ionon, fenilasetaldehit vb.
Çözücüler: Kozmetik ürünlerde su, yağ veya alkol çözücü olarak kullanılır. Bileşenlerin
homojen olarak karışmasını sağlarlar. İzopropil alkol, etil alkol, Lauril, etilen glikol vb.
Anti-mikrobiyal Maddeler: Kozmetik ürünlerde mikroorganizmaların büyümesini engel-
leyen maddelerdir. Yani kozmetik ürünlerin daha güvenilir, sağlam ve dayanıklı olması için
mikroorganizmalara karşı koruyucu maddeler kullanılır. Bitki yağları (hindistan cevizi yağı,
zeytinyağı gibi), Benzoik asit ve salisilik asit ile tuzları vb.
12.Ünite KİMYA HER YERDE