Çözümlü Sorular
Palme Yayınevi- I. Atomun yapısını üzümlü keke ben-
zetmiştir.
II. Atomun yapısında pozitif ve negatif
yüklü tanecikler vardır.
III. Modelinde proton, nötron ve elekt-
ronlardan bahsetmiştir.
Yukarıda verilen yargılardan hangileri
Thomson atom modeline ait değildir?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) Yalnız III D) I ve II
E) II ve III - “Madde bölünemeyen atomlardan oluş-
muştur. Farklı elementler, farklı atomlar-
dan oluşur ve bir elementin bütün atom-
ları aynıdır.”
Yukarıda verilen tanımlama aşağıda-
ki bilim adamlarının hangisinin atom
modeline aittir?
A) Thomson
B) Dalton
C) Rutherford
D) Democritus
E) Bohr
3.
- –
- –
–
- –
Thomson’a ait atom modeli şekildeki gi-
bidir.
Buna göre model ile ilgili aşağıdaki
yorumlardan hangisi yapılamaz?
A) Atomda yüklü tanecikler bulunur.
B) ( + ) ve ( - ) yükler atomda homojen
olarak dağılmıştır.
C) Atom küre şeklindedir.
D) Atomların yarıçapı 10–8 cm’dir.
E) Atomun kütlesi zıt yüklü taneciklerin
kütleleri toplamına eşittir.Bir çok bilim adamı tarih boyunca atomun yapısı ile ilgili pekDemocritusçok fikir ortaya atmış ve atomun yapısını tanımlamaya çalış-
mıştır. Zaman içerisinde teknoloji ilerledikçe bu fikirlerin doğru
olanları ile yanlış olanları belirlenerek yeni fikirler ortaya atıl-
mıştır.
Atomun küçük ve bölünemez parçacıklardan oluştuğu
düşüncesini ilk olarak Yunanlı filozof Democritus M.Ö 400’lü
yıllarda ortaya atarak, bu parçacıklara Yunanca “bölünemez”
anlamına gelen atom adını verdi. Democritus her maddenin
hep aynı özdeş atomlardan oluştuğunu, maddelerin farklı gö-
rünmesinin atomların düzeninden ve hareketlerinden kaynak-
landığını savundu.
Ortaya atılan bu fikirler günümüzün bilimsel düşüncesinin gelişmesine katkıda bulun-
muş, atomun varlığı ve yapısı ile ilgili farklı teoriler ortaya koymuştur. Bu teorileri sırasıyla
tarihsel gelişimi içerisinde inceleyelim.
- Dalton Atom Modeli
Atom hakkında ilk bilimsel çalışmayı 19.yüzyılın başlarında
Dalton'un modeliJ. Dalton yapmıştır.
Dalton’a göre;
♦ Elementler atom denilen küçük, küresel parçalardan
oluşur.
♦ Bütün maddeler atomlardan oluşmuştur.
♦ Atomlar bölünemez, parçalanamaz ve başka bir element
atomuna dönüşemez.
♦ Bir elementin bütün atomları büyüklük, şekil ve kütle bakımından özdeştir.
♦ Farklı elementlerin atomlarının kütleleri farklıdır.
♦ Farklı elementlerin belirli oranda birleşmesinden bileşikler oluşur.
Dalton’un atom teorisi pek çok yanlışlık ve eksiklik olmasına rağmen çok önemlidir.
Kimyasal reaksiyonların açıklanması, maddenin anlaşılması, atomun temel özelliklerinin or-
taya atılması bu sayede olmuştur. Günümüzde atomun içi dolu küre olmadığı, elementin
bütün atomlarının özdeş olmadığı (izotopları olabildiği) ve atomun parçalandığı (çekirdek
reaksiyonları ile) bilinmektedir. Ayrıca bu modelde proton, nötron ve elektronun varlığı be-
lirtilmemiştir.
Thomson Atom Modeli
Thomson, 1903 yılında atomun daha küçük parçalardan oluş- –
–
- –
Thomson Atom Modeli
tuğunu öne sürmüş, atomun yapısını üzümlü keke benzeterek mo-
delini açıklamıştır. Bu modele göre kek; pozitif yüklere, üzümler ise
negatif yüklere benzetilmiştir.
Thomson’a göre;
♦ Atomun yapısında pozitif ve negatif yüklü tanecikler vardır. Bu
(+) yükler ile (–) yükler atomda homojen olarak dağılmıştır.
♦ Atomlar yarıçapı yaklaşık 10 -8 cm olan pozitif yüklü küreler-
dir. Negatif yüklü elektronlar bu küre içerisine dağılmışlardır.
♦ Atom (+) yüklü maddeden oluşmuştur. Elektronlar bu
artı madde içinde gömülüdür ve hareket etmezler.
♦ Atomda (+) ve (–) yükler eşittir. Bu nedenle atom yüksüzdür.
♦ Elektronların kütlesi çok küçüktür. Bu yüzden
atom kütlesini pozitif yüklü tanecikler oluşturur.
Thomson atom modelinde (+) yüklerin ve (–) yüklerin atomda
homojen olarak dağıldığı iddiası yanlıştır. Ayrıca nötronlardan bahsedilmemiş olması da bu
teorinin bir eksikliğidir.
J. Thomson