Örnek Sorular
Palme Yayınevi
16.Ünite / BOŞALTIM SİSTEMİ
- Bir insanın, belirli bir süre içinde, vücuduna
aldığı sıvıdan daha fazla miktarda idrar çı-
karmasına,
I. böbrek atardamarında kan basıncının
azalması,
II. böbrek kanallarından suyun geri emili-
mini sağlayan hormonun normalden az
salgılanması,
III. böbreklerden geçen kan akım hızının
azalması
durumlarından hangileri neden olabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I ve III
(2003 – ÖSS)
23.
Üreter(Z)
Böbrek
atardamarı (X)
Böbrek
toplardamarı(Y)
Sağlıklı bir insanın böbreğine ait X, Y ve Z
yapıları ile ilgili,
I. X'teki glikoz miktarı, Y'dekinden çoktur.
II. Y'de üre gibi metabolik atıklar bulunmaz.
III. Z böbreklerde oluşan idrarı, idrar kesesi-
ne taşır.
IV. X ve Y'deki alyuvar sayısı eşittir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) I ve II B) III ve IV C) I, II ve IV
D) I, III ve IV E) I, II, III ve IV
- Memeli hayvanların nefronlarında Henle
kulpu daha kısa olsaydı aşağıdakilerden
hangisinin ortaya çıkması beklenirdi?
A) Konsantre (yoğun) idrar oluşturabilme ye-
teneğinde azalma olması
B) Nefronda birim zamanda süzülen madde
miktarında artış olması
C) Üre oranı yüksek idrar oluşması
D) Oluşan idrarın pH değerinin düşük (asidik)
olması
E) Hayvanın birim zamanda içeceği su mikta-
rında azalma olması
(2011 – LYS)
19 D^20 E^21 C
ADH hormonunun etkisiyle, idrar toplama kanalındaki hücrelerin zarın-
da bulunan aquaporin kanallarının sayısı artar. Su emilimini sağlayan bu kanal-
ların etkisiyle idrarla atılan su miktarı azalır.
ADH'ın normalden çok salgılanması durumunda hipertonik idrar oluşur.
ADH'ın az salgılanması durumunda ile idrarla atılan su miktarı artar ve hipotonik
idrar oluşur.
Alkol, hipofiz bezinden salgılanan ADH miktarını azaltır. Bu durum alkol
alan bireylerin çok sık idrara çıkmasına neden olur.
� Aldosteron hormonu böbrek üstü bezinin korteks kısmında salgılanır. Bu hor-
monun etkisiyle böbreklerde sodyum geri emilimi artarken potasyumun geri
emilimi azalır.
� Paratiroit bezinden salgılanan parathormonun etkisi ile böbreklerdeki Ca++
emilimi hızlanır. Böylece kandaki Ca++ miktarı artarken idrarla atılan Ca++ mik-
tarı azalır.
e. Toplama Kanalı :
� NaCl, su ve üre geri emilimi gerçekleşir. Toplama kanallarına geçmiş olan sü-
züntüdeki suyun büyük bir bölümü hormonal kontrol altında geri emilir. Suyun
geri emilmesi ile toplama kanalından aşağıya doğru akan süzüntü giderek yo-
ğunlaşır.
� Toplama kanalı öz bölgesinin iç kısmında üreye karşı geçirgen hale gelir ve bir
miktar üre difüzyon ile geri emilir.
Geri emilim olayı idrar toplama kanalında tamamlanır.
Besinler
KORTEKS
Süzüntü
Geri emilim
Salgılama
MEDULLA
Na+
NaCl–+
Na+
Cl–
H 2 O NaCl
H 2 O
H 2 O
Üre
H 2 O
NH 3
HCO 3 K+ HCO–^3
H+ K+ H+
Proksimal tüp Distal tüp
Henlkulpunue n Çıkan kolukalın bölümün
H 2 O inen kolu
Tuzlar (NaCl, vs.)
HCOH+ 3 –
ÜreGlikoz; amino asitler
Bazı ilaçlar Çıkan kolunince bölümü Toplamakanalı
1
2 3
3
4
5
Nefron kanallarında gerçekleşen idrar oluşumu