Palme Yayınları - YKS Biyoloji Konu Anlatımlı B 2018-2019

(singke) #1

Örnek Sorular


Palme Yayınevi

16.Ünite / BOŞALTIM SİSTEMİ



  1. İdrar oluşumunun ikinci basamağı olan geri

    emilim olayı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden
    hangisi doğru değildir?
    A) Nefron kanallarından nefron kılcallarına

    doğru gerçekleşir.
    B) Süzülme ile bowman kapsülüne geçen gli-
    koz gibi yararlı moleküllerin idrarla atılma-
    sını önler.
    C) Bazı maddeler pasif, bazı maddeler ise ak-
    tif taşıma ile geri emilir.
    D) En yoğun olarak gerçekleştiği bölüm henle

    kulpudur.
    E) Bazı maddelerin geri emilimi hormonlarla
    kontrol edilir.

  2. Uzun süre su içemeyen bir bireyde,
    I. böbrek tübüllerindeki su geri emiliminin
    artması,
    II. hipotalamus tarafından uyarılan hipofiz
    bezinden ADH salgılanması,
    III. kandaki su miktarının azalmasına bağlı

    olarak kanın ozmotik basıncının artması
    olayları hangi sıra ile gerçekleşir?
    A) I - II - III B) II - I - III C) II - III - I
    D) III - I - II E) III - II - I

  3. Aynı cinse ait, büyüklükleri aynı iki fare türün-
    den biri çölde, diğeri ılıman bölgede yaşamaya

    uyum sağlamıştır.
    Bu türlerin boşaltım sistemi ile ilgili olarak,

    aşağıdakilerden hangisi, çölde yaşamayı

    kolaylaştıran bir uyumdur?
    A) Üreterlerin oransal olarak daha kısa olması
    B) Böbreklerinin oransal olarak daha fazla sa-
    yıda nefron taşıması
    C) Henle kulpunun oransal olarak daha uzun

    olması
    D) İdrar kesesinin oransal olarak daha büyük

    olması
    E) Glomerulus yumaklarının oransal olarak

    daha büyük olması
    (1997 – ÖYS)


16 E 17 B 18 A

b.   Henle  Kulpunun    İnen    Kolu    :
� Henle kulpunun inen kolu suya karşı oldukça geçirgendir. Ancak tuz ve diğer
çözünmüş maddelere karşı fazla geçirgen değildir. Bu nedenle inen kol boyun-
ca su osmozla çevresindeki derişimi yüksek olan doku sıvısına geçer ve inen
kol boyunca akan süzüntünün madde konsantrasyonu giderek artar.

Çöl  gibi    kurak  bölgelerde  yaşayan memeli  hayvan  türlerinin  henle   kulp-
ları oldukça uzundur ve öz bölgesinin derinliklerine kadar uzanır. Bu adaptasyon
sayesinde suyun geri emilimi artar ve idrarla atılan su miktarı azalır (derişik idrar).

c.   Henle  Kulpunun    Çıkan   Kolu    :
� Henle kulpunun çıkan kolu, inen kolun tersine tuz ve çözünmüş maddelere
karşı geçirgen, suya karşı geçirgen değildir. İçinde yoğun tuz bulunan süzüntü
yukarı doğru (kortekse doğru) çıkarken, tuz doku sıvısına geçer.
� Tuzun doku sıvısına geçişi öz bölgesi kısmında difüzyonla, kortekse doğru olan
kısımda ise aktif taşıma ile gerçekleşir. Bu şekilde tuzun kaybedilmesi ancak
suyun kalması sonucunda, süzüntü, kulpun çıkan kolundan kortekse doğru
ilerledikçe giderek daha seyreltik hale gelir.

Henle   kulpunun    inici    ve  çıkıcı kollarında  süzüntü birbirine   ters     yönde  
ilerler. Bu sayede, öz bölgesindeki doku sıvısının yüksek tuz konsantrasyonunu
koruması sağlanır. Bu durum suyun geri emilmesi ve böbreğin yoğun idrar
oluşturma yeteneğini koruması bakımından oldukça önemlidir.

d.   Distal Tüp :
� Vücut sıvılarının K+ ve NaCl derişimlerinin ayarlanmasında önemli rol oynar.
Ayrıca distal tüp hücreleri kontrollü olarak H+ salgılayıp, bikarbonat (HCO 3 – ) geri
emilimini sağlayarak pH düzenlenmesine katkı yapar.

�    Distal tüpteki su   emilimi    ADH,    tuz  emilimi    aldosteron, kalsiyum    emilimi ise  parat-
hormon ile denetlenir.
� Kandaki su miktarı azalması durumunda sırasıyla aşağıdaki olaylar gerçekleşir:
• Kanın osmotik basıncı artar ve hipotalamus uyarılır.
• Hipotalamus tarafından uyarılan hipofiz bezi kana ADH salgılar.
• ADH'ın etkisiyle nefron kanallarındaki aquaporin miktarı artar ve su geri
emilimi hızlanır.
• Kandaki su miktarı artarak normale döner. İdrarla atılan su miktarı azalır.
Free download pdf