Örnek Sorular
Palme Yayınevi
19.Ünite / BİYOTEKNOLOJİ VE GEN MÜHENDİSLİĞİ
- Eczacılık ürünleri arasında yer alan,
I. aşı,
II. hormon,
III. antibiyotik
yapılarından hangilerinin eldesinde rekom-
binant DNA teknolojisinden faydalanır?
A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III - Kök hücreleri ile ilgili,
I. Sadece embriyoya ait doku ve organlar-
da bulunurlar.
II. Bölünerek farklı hücre tiplerine dönüşe-
bilirler.
III. Bazı hastalıkların tedavisinde kullanılabi-
lirler.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II
D) I ve III E) II ve III - • K koçundan alınan somatik bir hücrenin
çekirdeği çıkarılmıştır.
• L koyunundan alınan yumurta hücresinin
çekirdeği uzaklaştırılmıştır.
• K koçundan alınan çekirdek, L koyunun-
dan alınan yumurtaya aktarılarak zigot
elde edilmiştir.
• Bu zigotun bölünmesi ile oluşan embriyo
M koyununun rahmine yerleştirilerek ge-
lişmesi sağlanmış ve Z kuzusu doğmuş-
tur.
Bu bilgilere göre Z kuzusu ile ilgili,
I. Cinsiyeti erkektir.
II. Mitokondri DNA'sı L'ile aynı nükleotit di-
zilimindedir.
III. Fenotipi M koyunu ile aynıdır.
ifadelerinden hangileri yanlıştır?
A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II
D) I ve III E) II ve III
13 E 14 D - Genç embriyo taşıyıcı anne görevini yapacak olan üçüncü bir koyunun (C) rah-
mine yerleştirilir. - Embriyonik gelişimin tamamlanması ile bir kuzu (Dolly) dünyaya gelir. Bu kuzu
genetik olarak meme hücresinin çekirdeği alınan koyunla (A) özdeştir.
Kök Hücreler:
� Gen mühendisleri kök hücreler üzerinde de çeşitli çalışmalar yapmaktadırlar.
Kök hücreler, kendini yenileme özelliğine sahip olan farklılaşmamış hücreler-
dir. Bu hücreler gerek vücut içinde gerekse laboratuvar ortamında bölünerek
farklı hücre tiplerine dönüşebilirler.
� İnsanlardaki temel kök hücreleri üç çeşittir.
• Yetişkin kök hücreleri, vücutta birçok doku ve organda bulunur. Bulun-
dukları dokuda hasar olması durumunda bölünerek hasarı onarırlar.
• Embriyonik kök hücreleri, embriyonun erken dönemlerinde elde edilen
hücrelerdir. Zamana bağlı olmaksızın çoğalırlar. Sürekli kendini yenileme ve
tüm hücrelere dönüşebilme yetenekleri vardır.
• Kordon kanından elde edilen kök hücreleri, uygun ortamlarda bekletilir.
Bireyin ilerleyen yaşamında ortaya çıkabilecek sağlık sorunlarının tedavisin-
de kullanılırlar.
Kök hücrelerle yapılan çalışmalar. Genç embriyolar ya da olgun dokulardan izole
edilebilen ve kültüre alınabilen hayvan kök hücreleri, nispeten farklılaşmamış, kend-
ini çoğaltabilen hücrelerdir. Olgun kök hücrelere göre, embriyonik kök hücreleri
büyütmek daha kolay olup, teorik olarak bir organizmadaki bütün hücre tiplerini
oluşturmak mümkündür. Olgun kök hücrelerden hangi hücre tipinin oluşabildiği
tamamen bilinmemektedir.
Blastosit evredeki
genç insan embriyosu
(memelilerde blastulanın
eşdeğeri)
Embriyonik kök hücreler
Bu örnekte
kemik iliği
Olgun kök hücreler
Kültüre alınmış
kök hücreler
Bütün embriyonik
hücre tiplerini
oluşturan
hücreler
Sınırlı sayıda
hücre tipi
oluşturan
hücreler
Farklı kültür
koşulları
Farklı tipte,
farklılaşmış
hücreler
Karaciğer hücreleri Sinir hücreleri Kan hücreleri