Palme Yayınları - YKS Biyoloji Konu Anlatımlı B 2018-2019

(singke) #1

Örnek Sorular


Palme Yayınevi

19.Ünite / BİYOTEKNOLOJİ VE GEN MÜHENDİSLİĞİ



  1. Adli bir vakada elde edilen DNA molekülü-
    nün miktarı aşağıdaki yöntemlerden hangisi
    ile artırılır?
    A) Tam korunumlu DNA eşlenmesi
    B) Amniyosentez
    C) Polimeraz zincir reaksiyonu
    D) Jel elektroforez
    E) Mikroenjeksiyon

  2. DNA parmak izi yöntemi,
    I. babalık davaları,
    II. suçluların tespiti,
    III. türlerin karşılaştırılması
    olaylarından hangilerinde kullanılabilir?
    A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III
    D) II ve III E) I, II ve III

  3. Adli tıpta, güvenirliği çok yüksek olan "DNA

    parmak izi yöntemi", zanlıların suçluluğunun

    kanıtlanmasında ve babalık testlerinde kulla-
    nılmaktadır.
    Bu yöntemin güvenilir olması DNA'nın aşa-
    ğıda verilen özelliklerinden hangisine da-
    yanmaktadır?
    A) Sarmal yapıya sahip olması
    B) Enzimlerle istenilen yerden kesilebilmesi
    C) Laboratuvar ortamında çoğaltılabilmesi
    D) Hücreden saf olarak elde edilebilmesi
    E) Bazı bölgelerindeki baz dizilimlerinin bireye

    özgü olması


(2010 – LYS)


21 B 22 B 23 A


  1. İnsanlarda Uygulanması:
    � Kalıtsal hastalıkların kökeninin anlaşılması ve tedavi edilebilmesi, ancak insan

    genomunun tam anlamıyla deşifre edilmesiyle mümkün olacaktır. Bu amaçla
    1990 yılında ABD ve Avrupa ülkelerinin katıldığı "İnsan Genomu Projesi" adı

    altında büyük bir çalışma başlatılmıştır.
    � Uluslararası nitelikte olan bu proje üniversite ve araştırma enstitülerindeki 20
    araştırma grubunun birlikte finanse edilmesiyle organize edilmiştir. Bu projedeki

    amaç yaklaşık üç trilyon baz uzunluğundaki haploit (n) insan genomunun DNA
    dizilimini bularak, gen haritasını çıkartmaktı. Proje 2003 yılında tamamlanmış ve

    bitmiş dizi yayınlanmıştır.
    � Nükleotit dizilerinin aydınlatılması birçok hastalığın teşhis ve tedavisini kolay-
    laştıracağı, kalp ve kanser gibi ölümcül hastalıkların daha önceden teşhis edilip

    önlenebileceği düşünülmektedir.

  2. Adli Uygulamaları:
    � Her bireyin DNA nükleotit dizilimi kendine özgüdür. İnsan genomunun bu özel-
    liği dikkate alınarak günümüzde suçluların tespitinde, babalık testlerinde ve

    toplum sağlığı gibi insanla ilgili birçok araştırmada kullanılan rekombinant DNA
    tekniğine dayalı DNA parmak izi yöntemi geliştirilmiştir.
    � İnsan genomunda anlamlı ve anlamsız diziler bulunmaktadır. Anlamsız diziler
    herhangi bir proteini şifrelemeyen ve büyük çoğunluğu tekrar eden DNA dizile-
    rinden oluşmaktadır. Tekrar edilen anlamsız dizilerin sayısı ve baz dizilimi birey-
    den bireye farklılık gösterir. Bu dizilerin çok az bir kısmı (%10–15) DNA parmak
    izi yöntemiyle genetik teşhislerde kullanılmaktadır. DNA parmak izi yönteminin
    basamakları aşağıda verilmiştir.
    • Bireyden alınan DNA örneği uygun restriksiyon enzimleri ile kesilir.
    • Tekrar edilen DNA parçaları PCR (polimeraz zincir reaksiyonu) yöntemiyle

    çoğaltılır.
    • Elde edilen DNA parçaları jele yüklenir ve elektroforez tekniği ile DNA'lar

    büyüklüklerine göre değişik uzaklıkta bantlar oluşturulur.
    • DNA'ya bağlanan bir boyanın ilave edilmesinden sonra, oluşan bantlar ultra-
    viyole ışık altında floresan pembe renkli bir bant oluşturur.
    � Oluşan bant profiline DNA parmak izi adı verilir. DNA kaynağı olarak bir bire-
    yin hangi dokusu kullanılırsa kullanılsın oluşan DNA parmak izi aynı olur. Fakat

    bireyden bireye DNA parmak izi farklı olup farklı bant profilleri oluşturur. Günü-
    müzde bu özellik adli vakalarda kullanılarak birçok suçlu tespit edilmektedir.

Free download pdf