Örnek Sorular
Palme Yayınevi24.Ünite / BİTKİLERDE MADDE TAŞINMASI
- Bir bitkinin yaprağında gerçekleşen;
I. fotosentez,
II. terleme,
III. solunum
olaylarından hangileri, yaprak hücrelerinde
ozmotik basıncın artmasına ve komşu hüc-
relerden su almalarına neden olabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
(2016 – LYS) - Terleme-çekim teorisine göre suyun taşını-
mında,
I. stomalar aracılığı ile terlemenin gerçek-
leşmesi,
II. suyun topraktan bitkinin kök hücrelerine
geçmesi,
III. yaprak hücrelerinin ozmotik basıncının
artması,
IV. suyun ksilem demetleri içinde yükselmesi
olayları hangi sıra ile gerçekleşir?
A) I - III - IV - II B) III - I - II - IV
C) I - IV - III - II D) III - I - IV - II
E) III - II - I - IV - Çok yıllık bitkilerde suyun odun borularında
(ksilemde) yükselmesiyle ilgili aşağıdaki ifa-
delerden hangisi yanlıştır?
A) Yapraklarda fotosentez sırasında tüketilen
su nedeniyle yaprak hücrelerindeki ozmo-
tik basıncın artması, su moleküllerinin yu-
karı çekilmesinde etkilidir.
B) Hidrojen bağlarıyla oluşan kohezyon kuv-
veti sayesinde su sütunu oluşur.
C) Kök hücrelerine, aktif taşımayla su alınır.
D) Odun borularının kılcal yapıda olması su-
yun yükselmesine katkı yapar.
E) Yapraklardan terlemeyle yitirilen su, bitki-
nin üst kısımlarında bir çekme kuvveti ya-
ratır.
(2012 – LYS)
13 A 14 D 15 CTerlemeKsilemde
kohezyon ve
adezyonKsilem
özsuyu
Mezofil
hücreleri
Stoma
Su
molekülleri
Atmosfer
Hidrojen
bağlarıyla
adezyon Hücre
çeperiKsilem
hücreleriHidrojen
bağlarıyla
kohezyonSu
molekülü
Kök
tüyü
Toprak
parçacığı
Su
Topraktan su
alınımıSu potansiyel farkı2
3
1
- Yapraklarda fotosentez ve terleme sırasında tüketilen su, yaprak hücrelerinin
ozmotik basıncının artmasına ve bitkinin üst kısımlarında bir çekme (emme)
kuvvetinin doğmasına neden olur. - Yapraklarda oluşan çekme kuvvetinin etkisiyle su, ksilemin içinde kırılmaz bir
sütun halinde kökten yapraklara doğru taşınır. Suyun adhezyon ve kohezyon
özellikleri bu taşınıma yardımcı olur. - Su kaybı sonucu ozmotik basıncı artan kök hücreleri emici tüyleri ile topraktaki
suyu alır.
Sekoya gibi uzun boylu ağaçlarda kök basıncı ve kılcallık su taşınımın-
da yardımcı kuvvetlerdir. Bu gibi bitkilerde terleme-çekim ve kohezyon suyun
yükseklere taşınmasında geçerliliği en çok kabul edilen kuramdır.