Palme Yayınları - YKS Biyoloji Konu Anlatımlı B 2018-2019

Örnek Sorular

Palme Yayınevi

13.Ünite / DOLAŞIM SİSTEMİ

38. Sağlıklı bir insanın kanında bulunan alyuvar
    hücrelerinde,
    I. solunum gazlarının taşınması,
    II. DNA replikasyonu,
    III. oksidatif fosforilasyon
    olaylarından hangileri gerçekleşir?
    A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
    D) I ve III E) II ve III


39. İnsanın kan plazmasında aşağıdaki protein-
    lerden hangisi bulunmaz?
    A) Histamin B) Albumin
    C) Antikor D) Hemoglobin
    E) Fibrinojen


40. Aşağıda kanda bulunan bazı yapılar numara-
    landırılarak verilmiştir.

1

2

3

Kan pulcuğu

Akyuvar

Alyuvar

Bu yapılar ile ilgili,
I. kırmızı kemik iliğinde üretilenler → 1, 2 ve 3,
II. gerekli durumda damar dışına çıkabilen-
ler → 2,
III. DNA ve RNA moleküllerine sahip olanlar
→ 1, 2 ve 3
eşleştirmelerinden hangileri yanlıştır?
A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II
D) I ve III E) II ve III

41. Akyuvar hücreleri ile ilgili aşağıdaki ifade-
    lerden hangisi doğru değildir?
    A) Sayıları mikrobik etkilerde artar.
    B) Yalancı ayak oluşturarak aktif hareket ede-
    bilirler.
    C) Kılcal damarlardan çıkarak doku sıvısına
    geçebilirler.
    D) Gerekli durumlarda oksijensiz solunum ya-
    pabilirler.
    E) Kemik dokuya ait kırmızı kemik iliğinde
    üretirler.
    35 D 36 C 37 E

� Alyuvar veya hemoglobin miktarının normalden az olması durumu anemi   (kan-

sızlık) olarak adlandırılır. Alyuvarların zarında bulunan glikoprotein (antijen) mo-

lekülleri bireyin kan grubunu belirler. Bu hücreler genel olarak damar dışına

çıkamaz ve aktif hareket edemezler. Kanla beraber pasif olarak taşınırlar.

Memelilerin olgun alyuvarlarında çekirdek ve mitokondri gibi organel-

ler bulunmaz. Çekirdekleri olmadığı için bölünemez, mitokondrileri olmadığı için

oksijenli solunum yapamazlar. Enerji ihtiyaçlarını laktik asit fermantasyonu ile

karşılarlar. Memeli dışındaki diğer omurgalıların olgun alyuvarlarında çekirdek ve

mitokondri bulunur.

b.  Akyuvarlar  (Lökositler)

� Bazıları fagositoz yaparak, bazıları ise antikor oluşturarak vücut savunmasında

görev alırlar. Sağlıklı bireylerin 1 mm^3 kanında 5000 - 10000 akyuvar bulunur.

Enfeksiyon durumlarında sayıları geçiçi olarak artar.

� Çekirdek ve mitokondri gibi organelleri vardır. Enerji ihtiyaçlarını oksijenli solu-

num ile karşılarlar. Amip gibi yalancı ayak oluşturup aktif hareket ederler.

� Gerekli durumlarda kılcal damarlardan doku sıvısına ve lenf sistemine geçerek

mikroplarla savaşabilirler. Akyuvarlar nötrofil, eozinofil, bazofil, monosit ve len-

fosit olmak üzere beş gruba ayrılırlar.

� Lenfositler, özgül bağışıklık sağlayan özelleşmiş bir akyuvar çeşididir. B ve T

lenfositleri olmak üzere iki gruba ayrılırlar. B lenfositleri antikor üreterek humoral

(sıvısal) bağışıklık sağlar. T lenfositleri ise hücresel bağışıklıkta etkilidirler.

c.  Kan Pulcukları  (Trombositler)

� Özelleşmiş kemik iliği hücrelerinden kopan sitoplazmik parçacıklardır. Çok

küçük yapıda olup çekirdek içermezler. Kan pulcukları, kanın pıhtılaşmasında

hem yapısal hem de moleküler işleve sahiptirler.

Kanın   Pıhtılaşması

� Vücudumuzda kesikler veya sıyrıklar olması durumunda, damardan kanın ak-

masını önlemek amacıyla kanda meydana gelen reaksiyonların tümü pıhtı-

laşma   süreci  olarak adlandırılır.

� Pıhtılaşma sürecinde kan pulcukları ile protombin ve fibrinojen proteinleri görev

yapar. Ayrıca K vitamini ile kalsiyum iyonları da pıhtılaşmada görev alırlar.

Protrombin ve fibrinojen proteinleri inaktif yapıda olup karaciğerde üre-

tilerek kana verilir.