Palme Yayınları - YKS Biyoloji Konu Anlatımlı A 2018-2019

Örnek Sorular

Palme Yayınevi

3.Bölüm / Komünite Ekolojisi

59. Birincil süksesyon ile ilgili,
    I. Tahrip olan yaşam alanlarına yeni türlerin
    
    yerleşmesiyle başlar.
    II. Liken evresi ile başlayıp ağaç evresi ile
    sonlanır.
    III. Başladığı alanlarda topraklaşma gerçek-
    leşir.
    ifadelerinden hangileri doğrudur?
    A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III
    D) II ve III E) I, II ve III


60. Ekolojik süksesyonun en son evresinde or-
    taya çıkan kararlı ve dengeli komünite aşa-
    ğıdakilerden hangisi ile tanımlanır?
    A) Klimaks B) Biyom
    C) Ekoton D) Biyotop
    E) Habitat


61. Farklı bölgelerde gerçekleşen,
    I. orman yangını,
    II. buzulların erimesi,
    III. aşırı otlatma
    olaylarından hangileri ikincil süksesyonun
    başlamasına neden olabilir?
    A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
    D) I ve III E) I, II ve III


62. Birincil ve ikincil süksesyonda,
    I. türlerin sıralı değişimi,
    II. dengeli bir komünitenin oluşumu,
    III. likenlerin topraklaşmayı başlatması
    olaylarından hangileri ortak olarak gerçek-
    leşir?
    A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III
    D) II ve III E) I, II ve III

57 E 58 D

C. Süksesyon
� Bir komünitedeki türlerin uzun bir zaman diliminde aşamalı olarak birbirinin ye-
rini alması süksesyon (sıralı değişim) olarak adlandırılır.
� Süksesyonlar birincil (primer) süksesyon ve ikincil (sekonder) süksesyon olmak

üzere ikiye ayrılır.

1. Birincil Süksesyon: Üzerinde canlı bulunmayan bir ortama canlıların yer-
   leşmeye başlamasıyla gerçekleşir.
   � Birincil süksesyon süreci, özellikle buzul istilasına uğramış alanlarda ya da vol-
   kanik adalarda belirgin olarak görülür.
   � Birincil süksesyonda; liken, yosun, ot, funda-çalı ve ağaç evreleri sıralı olarak bir
   değişim gösterir.
   � Bu sürecin sonunda ortam şartları aşırı derecede değişmedikçe dengeli ve ol-
   gunluğa erişmiş bir komünite meydana gelir. Bu kararlı komüniteye klimaks adı
   verilir.
   Birincil süksesyonun başladığı alanlarda toprak bulunmaz. Kaya, kum
   ve çakıl gibi ortamlarda likenler gelişir ve topraklaşmayı sağlar.

Yamaçları

kaplayan

kızılağaç ve

kavak ağaçları

Kızılağaç ve

kavak ormanına

ladin giriyor

Üst topraktaki toplam azot (g/m

2 /18 in. profil)

50

100

150

200

250

50 100 150 200

Yıl

0

300 Öncü dönemler Geçiş Ladin

1

2 3

2

Ladin ve

Tsuga ormanı

3

1

Alaska buzul körfezinde, buzulların geri çekilmesi ile gerçekleşen birincil süksesyonda

topraktaki azot konsantrasyonunun değişimi.

2. İkincil Süksesyon: Mevcut komünitenin aşırı otlatma, yangın, kesim gibi
   bazı müdahaleler bozulduğu ya da ortadan kaldırıldığı alanlarda görülür.
   � İkincil süksesyonun gerçekleştiği alanlarda türlerin sıralı değişimi birincil sük-
   sesyona benzer şekilde gerçekleşir; ancak birincil süksesyondan farklı olarak
   
   toprak yapısı bozulmamıştır.

Sekonder Süksesyon : İkincil süksesyon, geçmişte tarımsal bir alan olan kara parçasının,
sonuçta gölge toleranslı ağaçlar tarafından karakterize edilen uzun ömürlü bir klimaks komüni-
teyi destekleyebilen alana dönüşmesini sağlayan süreçtir.

Çıplak

alan

Ot/çimen/

saz (tek yıllık)

Çalı/ot/çimen

(çok yıllık)

Çalı Genç

ağaçlar

Sert

odunlu

klimaks

0 1–5 6–10 11–5051–100> 100

Yaklaşık süre (yıl)

Süksesyonun evreleri