3.Ünite / EKOLOJİ
Palme Yayınevi- Aşağıdaki organizmalardan hangisi besin
piramidinin birinci trofik düzeyinde yer ala-
maz?
A) Su yosunu B) Fitoplankton
C) Kavak D) Tırtıl
E) Yonca - Aynı besin zincirinde bulunan üç farklı canlının
gerçekleştirdiği metabolik olaylar aşağıda gös-
terilmiştir.
Canlı türü Metabolik aktivite
X Organik besinlerdeki kimya-
sal bağ enerjisinin kullanarak
ATP sentezi
Y DNA'sındaki kalıtsal bilgiye
göre, kendine özgü organik
madde sentezi
Z Güneş enerjisini kullanarak
inorganik maddeleri organik
maddeye dönüştürme
Hangi canlıların besin zincirindeki yerleri
kesin olarak bulunabilir?
A) Yalnız X B) Yalnız Z C) X ve Y
D) X ve Z E) Y ve Z
80 E 81 B 82 CÖrnek Sorular
� Bir ekosistemdeki farklı besin zincirlerinin oluşturduğu ilişkiler besin ağı olarak
adlandırılır. Aşağıda bir çayır ekosistemine ait besin ağı verilmiştir.Bir komünitedeki besin ağı ve trofik etkileşimlerKırmızı tilki Kurt KargaKırmızı sincap Tavşan
GeyikKunduzÇam Akçaağaç Köknar
Kavak, huş ağacı Sucul bitkilerBirincil
üreticilerBirincil
tüketicilerİkincil
tüketicilerD. MADDE DÖNGÜLERİ:
� Ekosistemde maddeler geri dönüştürülerek defalarca kullanılır.
� Canlılar ihtiyaç duydukları maddeleri yaşam ortamından alır, kullanır ve sonra
tekrar ortama geri verir. Maddelerin ekosistemdeki bu dolaşımına madde dön-
güleri denir.- Azot Döngüsü
� Atmosferdeki azotun canlılar tarafından kullanımı ve tekrar atmosfere dönmesi
olayına azot döngüsü denir.
Azot canlılar için en önemli yapı maddesi olan proteinlerin yapısında bu-
lunduğu gibi ATP, nükleik asit ve vitamin gibi organik maddelerin yapısına da katılır.
� Aşağıda azot döngüsünün şeması verilmiştir.
Atmosferdeki azot (N 2 )
Ölü organik maddeBitki ve hayvan
yapısındaki proteinlerBaklagillerin köklerindeki
azot tutucu bakterilerAzot tutan
toprak bakterileriNitrifikasyon
bakterileriNitrat
(NO 3 – )Azotun bitkiler
tarafından
alınması
Denitrifikasyon
bakterileriAyrıştırıcılar
(Mantarlar ve bazı bakteriler)Amonyum (NH 4 +)