Örnek Sorular
Palme Yayınevi
3.Ünite / EKOLOJİ
(^) Proteinli
organik
atıklar
IINH I III
3 NO 2 NO 3
Azot döngüsüne ait yukarıdaki şemada I, II
ve III numaralı basamaklarda görev yapan
bakteriler aşağıdakilerden hangisinde veril-
miştir?
I II III
A) Saprofit Nitrit Nitrat
B) Nitrit Nitrat Saprofit
C) Nitrat Nitrit Saprofit
D) Saprofit Nitrat Nitrit
E) Nitrit Saprofit Nitrat
Aşağıda karbon döngüsü genel olarak şemati-
ze edilmiştir.
Ototrof
Petrol
kömür
CO 2
Heterotrof
X Y Z
Buna göre, X, Y ve Z yerine aşağıdakilerden
hangisi gelmelidir?
X Y Z
A) Kemosentez Fotosentez Solunum
B) Solunum Fotosentez Denitrifikasyon
C) Yanma Fotosentez Solunum
D) Fotosentez Kemosentez Solunum
E) Yanma Solunum Fotosentez
- Doğadaki azot döngüsünün bazı basamakları
aşağıda verilmiştir.
I. Saprofit bakterilerinin amonyak oluştur-
ması
II. Denitrifikasyon bakterilerinin faaliyeti
III. Baklagil kök yumrukcuklarındaki simbi-
yotik bakterilerin faaliyeti
Bu olayların hangi sırayla gerçekleşmesi,
havadaki azotun canlı yapısına katılıp tekrar
havaya dönmesini sağlar?
A) I - III - II B) II - I - III C) II - III - I
D) III - I - II E) III - II - I
(2005 – ÖSS)
85 C 86 C 87 B
- Su Döngüsü
� Suyun litosfer (taş küre), hidrosfer (deniz ve tatlı sular) ile atmosfer arasındaki
hareketine su döngüsü denir.
� Su döngüsü buharlaşma ve yoğunlaşma gibi fiziksel kurallara dayalı olarak ger-
çekleşir.
Su döngüsü canlılar olmadan da devam edebilir.
� Okyanus, göl ve nehirlerdeki su güneş ışınlarının etkisiyle buharlaşarak at-
mosfere geçer. Ayrıca bitki ve diğer canlılardan terleme ve solunum yoluyla
buharlaşan su da atmosfere geçer. Su buharı atmosferin soğuk bölgelerinde
yoğuşarak yağmur ve kar gibi yağışlar şeklinde yeryüzüne ulaşır.
Günefl
enerjisi
Deniz üzerine
yağış
Denizden
buharlaşma
Karadan buharlaşma
(Terleme ve solunum)
Rüzgarla
su buharının
net hareketi
Karalar üzerine taşınma
Karalar
üzerine
yağışlar
Toprak altında
süzülme
Yeryüzeyindeki ve yeraltındaki sular
- Karbon Döngüsü
� Karbon (C) canlıların yapısını oluşturan organik moleküllerin temel elementle-
rinden biridir. Canlıların başlıca karbon kaynağı karbon dioksittir.
� Atmosferdeki karbon dioksit fotosentez ve kemosentez olayları ile ototrof can-
lıların yapısındaki organik bileşiklere katılır ve besin zinciri ile tüketici canlılara
aktarılır.
� Canlıların gerçekleştirdiği solunum ve fosil yakıtların yanma reaksiyonları ile
atmosfere geri döner.
Birincil
tüketiciler
Ölü bitki ve
hayvan atıkları
Ayrıştırıcılar
Bitkiler, algler
siyanobakteriler
Odun ve
fosil yak›tlar
Üst düzey
tüketiciler
(İkincil ve üçüncül
tüketiciler)
Fotosentez
Yanma
Atmosferdeki CO 2
Hücre solunumu
Bitkilerin yapısına fotosentez ile katılan karbon dioksitin en kısa yoldan
atmosfere dönüşü bitkinin solunumu ile gerçekleşir.