Örnek Sorular
Palme Yayınevi
4.Ünite / CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI
- Filogenetik sınıflandırmada iki canlıya ait
aşağıdaki özelliklerden hangisi dikkate alın-
maz?
A) Fizyolojik benzerlikler
B) Embriyolojik gelişim
C) Homolog organlar
D) Protein benzerlikleri
E) Analog organlar - İki canlının aynı tür olduğunu söyleyebilmek
için aşağıdaki koşullardan hangisi tek başı-
na yeterlidir?
A) Çiftleşebilme
B) Aralarında verimli döller verebilme
C) Aynı sayıda kromozoma sahip olma
D) Benzer anatomik yapıya sahip olma
E) Aynı ekosistemde yaşama
(2010 - YGS)
- Aynı türe ait sağlıklı iki bireyin,
I. replikasyon mekanizması,
II. beslenme biçimi,
III. protein yapıları,
IV. kromozom sayısı
özelliklerinden hangileri farklı olamaz?
A I ve III B) II ve IV
C) I, II ve IV D) I, III ve IV
E) I, II, III ve IV
SİSTEMATİK
A. SINIFLANDIRMA ÇEŞİTLERİ
� Canlılar hakkında yeterli bilgi edinebilmek için büyük grupları küçük gruplara
ayırmak gerekir. Canlıların benzer ve ortak özelliklerine göre gruplandırılmasına
sınıflandırma denir. Sınıflandırmayı, biyolojinin alt bilim dallarından biri olan
taksonomi yapar.
� İlk olarak yapılan sınıflandırmaya yapay (ampirik) sınıflandırma adı verilir. Gü-
nümüzde geçerli olan ise doğal (filogenetik) sınıflandırmadır.
- Yapay (Ampirik) Sınıflandırma
� Canlıların dış görünüşleri ve yaşadıkları yere bakılarak yapılır.
� Yapay sınıflandırmada yararlanılan özelliklerden biri anolog organlardır. Köken-
leri farklı görevleri aynı olan organlara analog organ denir.
� Arı ve serçenin kanadı analog organlara örnek olarak verilebilir. Her ikiside uç-
maya yarar, fakat yapıları birbirinden farklıdır.
� Yapay sınıflandırma sadece gözleme dayalı olduğu ve analog organ kullanıldığı
için bilimsel bir sınıflandırma değildir ve günümüzde kullanılmamaktadır. - Doğal (Filogenetik) Sınıflandırma
� Canlıların köken benzerlikleri, akrabalık dereceleri ve sahip oldukları homolog
organlara bakılarak yapılan sınıflandırmadır.
� Filogenetik sınıflandırmada hücre tipi ve sayısı, protein benzerlikleri (DNA ben-
zerliği), üreme davranışları, coğrafik dağılımları, embriyolojik gelişim, fizyolojik
benzerlikler, vücut simetrisi, azotlu boşaltım ürünlerindeki benzerlikler ve bes-
lenme şekli gibi birçok özellik dikkate alınır.
� Filogenetik sınıflandırmada dikkat edilen en önemli özelliklerden birisi de ho-
molog organlardır. Kökenleri aynı, görevleri benzer ya da farklı olabilen organ-
lara homolog organ denir.
� İnsanın kolu, kelerin ön bacakları, balinanın yüzgeçleri, kurbağanın ön bacakla-
rı, atmacanın kanadı ve yarasanın kanadı homolog organlara örnek olarak ve-
rilebilir. Başka bir deyişle memelilerin ön üyeleri, iskeletin aynı elemanlarından
oluşturulmuştur.
Kurbağa
Atmaca Yarasa
Keler
Balina
İnsan
Homolog organlar
� Doğal sınıflandırmayı ilk yapan bilim adamı John Ray (1627–1705)’dir. Tür kav-
ramı ilk kez bu bilim insanı tarafından ortaya atılmış, hayvan ve bitkileri sınıflan-
dırmaya çalışmıştır.
� Geleneksel taksonomi, İsveçli botanikçi Carolus Linnaeus’nin 1758 yılında bili-
nen tüm doğal yaşamın sınıflandırılması anlamı taşıyan Systema Naturea yani
“Doğanın Düzeni” kitabının yayınlanması ile başlar. Linnaeus’nin sisteminin iki
temel niteliği bulunmaktadır;