Örnek Sorular
Palme Yayınevi
2.Bölüm / Canlıların Temel Bileşenleri
- Eşit sayıda karbon atomu içeren doymuş ve
doymamış yağ asitlerinin,
I. içerdikleri hidrojen atomu sayısı,
II. bazı karbon atomları arasında çift bağ
içerme,
III. gliserol ile oluşturdukları bağ çeşidi
özelliklerinden hangilerinin farklı olması
beklenir?
A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II
D) I ve III E) II ve III - Aşağıdaki şemada, insan kanında gerekenden
fazla glikoz olması durumunda, glikozun dö-
nüştürüldüğü moleküller ve depolandığı yerler
gösterilmiştir.
Buna göre, I ve II numaralı yerlere aşağıda-
kilerden hangisi gelmelidir?
Dönüştürüldüğü
molekül
Depolanma
yeri
Glikoz
Glikojen II
I Yağ doku
I II
A) Yağ Karaciğer
B) Yağ Pankreas
C) Protein Pankreas
D) Nişasta Kas
E) Nişasta Karaciğer
(2014 – YGS)
- Karbonhidrat ve yağlar için,
I. enerji verici olarak kullanılma,
II. glikozit bağı içerme,
III. hücrenin yapısına katılma
özelliklerinden hangileri ortaktır?
A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
34 E 35 B 36 E
B. YAĞLAR (LİPİTLER)
� Canlıların temel besinlerinden biri olan yağlar karbon (C), hidrojen (H) ve oksijen
(O) atomlarının birleşmesi ile oluşurlar.
� Bazı yağlarda fosfor (P) ve azot (N) gibi atomlar da bulunabilir. Ayrıca yağlarda-
ki hidrojenin oksijene oranı karbonhidrat ve proteinlere göre daha yüksektir.
Yağlar, karbonhidrat ve proteinlerden daha fazla hidrojen atomu içerir.
Bu yüzden solunumla parçalandıklarında daha fazla enerji açığa çıkar.
� Diğer organik moleküllerden farklı olarak yağların ortak bir monomer çeşidi
yoktur. Bu moleküllerin en önemli ortak özelliği suda çözünmemeleri ya da çok
az çözünmeleridir. Yalnızca kloroform, benzen, eter ve aseton gibi organik çö-
zücülerde çözünürler.
� Biyolojik açıdan önemli olan yağlar; yağ asitleri, trigliseritler, fosfolipitler ve ste-
roitlerdir.
- Yağ Asitleri
� Yağ asitleri uzunlukları ve karbon atomları arasındaki bağların tek ya da çift
olmasına göre doymuş ve doymamış yağ asitleri olmak üzere iki gruba ayrılır.
a. Doymuş yağ asitleri
� Karbon atomları arasında tek bağ bulunan yağ asitlerine doymuş yağ asidi
denir. Bu moleküllerdeki karbon atomları tamamen hidrojene doymuştur. Mo-
leküle, iskeleti bozulmadan hidrojen atomu eklenemez.
� Doymuş yağ asitleri çift bağ içermediğinden düz zincirler halindedir. Palmitik
asit ve stearik asit doymuş yağ asitlerine örnek olarak verilebilir.
HO C
O
C
H
H
C
H
H
C
H
H
C
H
H
C
H
H
C
H
H
C
H
H
C
H
H
C
H
H
C
H
H
C
H
H
C
H
H
C
H
H
C
H
H
C
H
H
H
Palmitik asit:Doymuş yağ asidi olduğundan karbon atomları arasında tekli bağlar
bulunur ve düzdür.
b. Doymamış yağ asitleri
� Bazı karbon atomları arasında çift bağ bulunan yağ asitlerine doymamış yağ
asitleri denir. Bu moleküllerin karbon atomları hidrojene doymamıştır.
� Doymamış yağ asitleri çift bağ içerdiğinden düz zincir yerine dallanmış bir yapı
gösterir. Bazılarının yapısında bir çift bağ bulunurken (oleik asit), bazılarının ya-
pısında iki çift bağ bulunur (linoleik asit).