Örnek Sorular
Palme Yayınevi1.Bölüm / Mendel Genetiği ve Uzantıları
- Mor çiçekli ve sarı tohumlu iki bezelyenin çap-
razlanması sonucunda beyaz çiçekli ve yeşil
tohumlu bir bezelye oluşmuştur.
Buna göre bu çaprazlama sonucunda feno-
tipi,
I. mor çiçekli – yeşil tohumlu,
II. beyaz çiçekli – sarı tohumlu,
III. mor çiçekli – sarı tohumlu
olan bezelyelerin oluşma ihtimalleri arasın-
daki ilişki aşağıdakilerden hangisinde veril-
miştir?
A) I = II > III B) I > II > III
C) II = III > I D) III > II > I
E) III > I = II - G ve H karakterleri bakımından genotipi bilin-
meyen iki bireyin çaprazlanması sonucunda
oluşan fenotip oranları aşağıdaki grafikte veril-
miştir.
: GH
: Gh
: gH
: gh
Birey oranıFenotip
çeşidi231Buna göre çaprazlanan bireylerin genotipi
aşağıdakilerden hangisi gibi olmalıdır?
A) GgHh X GgHh B) GgHh X Gghh
C) ggHh X GgHh D) GGHH X gghh
E) Gghh X Gghh- Mendel genetiği ve alel kavramıyla ilgili,
I. Bir genin ayırt edilebilir fenotipik özellikler
meydana getirebilen alternatif çeşitlerine
alel denir ve genellikle alellerden birisi
baskın diğeri çekiniktir.
II. Baskın alelin etkisini göstermesi çekinik
alelin olup olmamasına bağlıdır, çekinik
alel ise etkisini baskın alelin olup olmama-
sından bağımsız olarak gösterir.
III. Bazı genetik çaprazlamalarda F 1 dölünde
rastlanmayan fenotipe F 2 dölünde rastla-
nabilir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I ve III
(2017 – LYS)
20 E 21 B 22 D
Aa Bb x Aa bb genotipli bireyler çaprazlanıyor (A ve B genleri bağımsız).
a) Çaprazlama sonucu kaç çeşit fenotip oluşur?
b) Çaprazlama sonucu kaç çeşit genotip oluşur?
c) Çaprazlama sonucunda A, b fenotipinde erkek bir bireyin oluşma ihtimali
kaçtır?
d) Çaprazlama sonucunda aa Bb genotipinde bir bireyin oluşma ihtimali kaçtır?ÖRNEK
P: Aa x Aa Bb x bb
G: 1/2A 1/2a 1/2A 1/2a 1/2B 1/2b 1b
F 1 : 1/4AA 1/4Aa 1/4Aa 1/4aa 1/2Bb 1/2bb 3/4A 1/4a 1/2B 1/2b
a) A karakteri ile ilgili 2 çeşit (A, a), B karakteri ile ilgili 2 çeşit (B, b) fenotip
oluşur. Çarpım kuralına göre bu çaprazlama sonucu 2.2 = 4 çeşit fenotip
oluşur.
b) A karakteri ile ilgili 3 çeşit (AA, Aa, aa), B karakteri ile ilgili 2 çeşit (Bb, bb)
genotip oluşur. Çarpım kuralına göre bu çaprazlama sonucu 3.2 = 6 çeşit
genotip oluşur.
c) Bu çaprazlama sonucunda A fenotipinde bir bireyin oluşan ihtimali 3/4,
b fenotipinde bir bireyin oluşan ihtimali 1/2, erkek bir bireyin oluşma ihti-
mali 1/2'dir. Buna göre A, b fenotipinde bir erkek bireyin oluşma ihtimali
3/4.1/2.1/2 = 3/16'dır.
d) Bu çaprazlama sonucunda aa genotipinde bir bireyin oluşma ihtimali 1/4,
Bb genotipinde bir bireyin oluşma ihtimali 1/2'dir. Buna göre aaBb geno-
tipde bir bireyin oluşma ihtimali 1/4. 1/2 = 1/8'dir.ÇÖZÜM
AaBbNn x AaBbNn genotipli bireyler çaprazlanıyor. (A, B ve N bağımsız gen-
lerdir.)
a) Çaprazlama sonucu kaç çeşit fenotip oluşur?
b) Çaprazlama sonucu kaç çeşit genotip oluşur?
c) Çaprazlama sonucunda A, b, N fenotipinde bir bireyin oluşma olasılığı kaçtır?ÖRNEK
P: Aa x Aa Bb x Bb
G: 1/2A 1/2a 1/2A 1/2a 1/2B 1/2b 1/2B 1/2b
F 1 : 1/4AA 1/4Aa 1/4Aa 1/4aa 1/4BB 1/4Bb 1/4Bb 1/4bb
3/4A 1/4a 3/4B 1/4bP: Nn x Nn
G: 1/2N 1/2n 1/2N 1/2n
F 1 : 1/4NN1/4Nn 1/4Nn 1/4nn
3/4N 1/4n a) Çaprazlamalar sonucunda A, B ve N karakterleri ile ilgili 2'şer çeşit fenotip
oluşur. Çarpım kuralına göre bu çaprazlama sonucu 2.2.2 = 8 çeşit fenotip
oluşur.
b) Çaprazlamalar sonucunda A, B ve N karakterleri için 3'er çeşit genotip olu-
şur. Çarpım kuralına göre bu çaprazlama sonucu 3.3.3 = 27 çeşit genotip
oluşur.
c) Bu çaprazlama sonucunda A fenotipinin oluşma ihtimali 3/4, b fenotipinin
oluşma ihtimali 1/4, N fenotipinin oluşma ihtimali 3/4'tür. Çarpım kuralına
göre bu çaprazlama sonucunda A, b, N fenotipinde bir bireyin oluşma ihti-
mali 'tür. 3/4.1/4.3/4 = 9/64'tür.