Palme Yayınları - YKS Biyoloji Konu Anlatımlı A 2018-2019

Örnek Sorular

Palme Yayınevi

2.Bölüm / Canlıların Temel Bileşenleri

49. A ve B proteinlerinin farklı yapıda olduğu bilin-
    mektedir.
    Bu proteinlerin yapısına katılan amino asit-
    lerin,
    I. dizilişi,
    II. bağlanma biçimi,
    III. sayısı
    özelliklerinden hangilerinin farklı olması
    
    beklenebilir?
    A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III
    D) II ve III E) I, II ve III


50. Aşağıda bir amino asit kısımları gösterilmiştir.

NH 2 C COOH

R

Y

X Z

H

Bu  kısımlar    ile ilgili,

I.   X  amino,  Z    karboksil  grubu   olarak  adlan-

dırılır.

II.  Peptit bağı     Y   ve  Z   molekülleri    arasında    

kurulur.

III.     Amino  asitlerde   çeşitliliğe neden   olan     kı-

sım Y'dir.

yargılarından   hangileri   yanlıştır?

A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II

D) I ve III E) II ve III

51. 60 molekül amino asitin kullanıldığı,
    I. dipeptit,
    II. tripeptit,
    III. protein
    sentezleri sırasında açığa çıkan su miktar-
    ları arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangi-
    sinde doğru olarak verilmiştir?
    A) I = II = III B) I > II > III
    C) II > I > III D) III > II > I
    E) III > I = II

46 A 47 C 48 E

Tüm amino   asitlerdeki amino   ve  karboksil   grupları    aynıdır.    Radikal grup    

yerine  20  farklı  molekül bağlandığından  20  çeşit   amino   asit    oluşur.

Tüm  canlılarda 20   çeşit   amino  asit     bulunur.   Az   sayıdaki   bakteri türünde 

22  çeşit   amino   asit    bulunur.

HN

H

OOH

H

C C

R

HCH 3 CH 2 OH CH 2 SH CH

2

NH

CH 2 OH

Glisin Alanin Serin Tirozin Sistein Tiriptofan

Amino asitlerin yapısı ve değişken gruplar

�    Amino  asitler,    kuvvetli    bazlar  karşısında  asit,    kuvvetli   asitler kaşısında   baz  gibi   

davranırlar.    Bu   yüzden amfoter özellik gösterirler.    Amino   asitlerin   bu   özellikleri    

sayesinde   hücrelerdeki    pH   belirli    sınırlar    içinde  tutulup homeostasinin   devamı  

sağlanır.

�    Amino  asitler arasında    peptit  bağları kurularak   proteinler  sentezlenir.    Peptit  

bağları bir  amino  asitin  amino   grubu   ile  diğer  amino   asitin  karboksil   grubu   ara-

sında   su  çıkışıyla   oluşur  (Dehidrasyon    sentezi).

N C C

H

H R

H

OH

O

N C C

H

H R

H

OH

+ O

N C CH+ 2 O

H

H R

H O

C

OH

O

N C

H

H R

Amino asit Amino asit Dipeptit

Peptit bağı

Enzim

İki amino asit arasında peptit bağının oluşumu

�    İki    amino   asitin  birleşmesi  ile  dipeptit,  üç   amino  asitin  birleşmesi  ile  tripeptit, 

çok sayıdaki    amino   asitin  birleşmesi  ile polipeptit  molekülü    sentezlenir.

�    Protein    sentezi DNA'nın kontrolünde ribozom adı  verilen    organelde   gerçekleşir.

Bu   yüzden her  canlının   protein yapısı  kendine özgüdür.    Yakın   akrabaların gene-

tik  benzerlikleri  fazla    olduğundan,    protein benzerlikleri   de   fazla   olur.   Bundan do-

layı    akrabalar   arasında    yapılan doku    ve  organ   nakillerinde    başarı  şansı   fazladır.

�    Her    proteinin   amino   asit     dizilimi   kendine özgüdür.    Bazen   bir  amino  asitin  sırala-

madaki  yerinin değişmesi   proteinin   yapısının   değişmesine neden   olur.   Örneğin 

kırmızı kan  hücrelerimizde bulunan hemoglobin  proteinindeki   altıncı amino   asit    

olan     glutamik   asit     yerine kalıtsal    bir  bozukluk   sonucu  valin    amino  asidi    gelirse    

kırmızı kan hücrelerinin    şekli   değişir ve  orak    hücre   hastalığı   oluşur.

Tüm canlılarda   20 çeşit amino  asit bulunmasına    rağmen  canlılarda

bulunan proteinler  çeşitlilik  gösterirler.    Bunun   nedeni  protein yapısına    katılan

amino   asitlerin   dizilişi,   sayısı  ve  çeşidinin   farklı  olmasıdır.