Örnek Sorular
Palme Yayınevi
2.Bölüm / Canlıların Temel Bileşenleri
- Amino asitlerin açık formülünü gösteren aşağı-
daki şemada, moleküldeki kimyasal bağlardan
beş tanesi numaralandırılmıştır.
H — N — C — C — OH
R(Değişken grup)
H
1 2
3 4
5
H O
Buna göre, bir protein molekülü sentezle-
nirken iki amino asit, hangi numarayla gös-
terilen yerlerden birbirine bağlanır?
Birinci
amino asit
İkinci
amino asit
A) 1 4
B) 2 3
C) 3 5
D) 4 2
E) 5 1
(2014 – LYS)
- Aşağıdaki organik molekül çiftlerinden han-
gilerinin yapı taşı benzerdir?
A) Glikojen — Kolesterol
B) Glikojen — Nişasta
C) İnsülin — Kolesterol
D) İnsülin — Glikojen
E) İnsülin — Nişasta
(2013 – YGS) - Aşağıda insan vücudunda sentezlenen tripep-
tit, trisakkarit ve trigliserit organik molekülleri-
nin sentezleri şematize edilmiştir.
I. Tripeptit
II.
III. +
++ ——
Trisakkarit
Trigliserit
++ ——
Bunların sentezlenmeleri sırasında açığa çı-
kan su molekülü sayılarının kıyaslanmasıyla
ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğru-
dur?
A) I = II = III B) I = II > III C) I = II < III
D) I > II = III E)I < II = III
(2016 – YGS)
52 E 53 A 54 D
� Proteinlerin Canlılar İçin Önemi:
• Enzim ve hormon gibi metabolik olayları düzenleyen moleküllerin yapısına
katılırlar.
• Vücutta bağışıklığın sağlanmasında görev yaparlar. Akyuvarlarımızın ürettiği
antikorlar protein yapılıdır.
• Vücudumuzda yapıya en fazla katılan organik moleküller proteinlerdir. Bu
nedenle dokuların onarımında da proteinler kullanılır.
• Solunum gazlarının taşınmasında görev alırlar. Alyuvarlarımızda bulunan
hemoglobin protein yapılı bir moleküldür. Bu molekül kanın gaz taşıma ka-
pasitesini artırdığı gibi kana kırmızı rengini de verir.
• Kanın pıhtılaşmasında görev alırlar. Pıhtılaşma reaksiyonlarında görev alan
protrombin ve fibrinojen molekülleri protein yapılıdır.
• Kanın plazma kısmında bulunan albümin ve globulin proteinleri kanın ozmo-
tik basıncını oluşturarak kan ve doku hücreleri arasında madde alış verişini
düzenler.
• Kas kasılmasında görev yaparlar.
• Uzun süreli açlıklarda karbonhidrat ve yağ depolarının tükenmesi durumun-
da enerji kaynağı olarak kullanılırlar.
• Proteinler insan vücudunda depo edilemez.
Besinlerle yeterli miktarda alınmadığında ortaya çıkan protein yeter-
sizliğinin belirtileri şunlardır:
• Enzim ve hormon üretiminin yavaşlamasına bağlı olarak bir çok metabolik
olay aksar ve büyüme bozuklukları oluşur.
• Bağışıklık sistemi zayıflar. Alyuvar yapımı aksadığından kansızlık oluşur.
• Zihinsel gelişim yavaşlar. Yaralar geç iyileşir.
• Doku hücreleri arasında sıvı birikimi olur (ödem). Kas zayıflaması görülür.
• Eşit miktarlarının içeriği enerji miktarı : Yağ > Protein > Karbonhidrat
• Hücrede enerji için kullanım sırası : Karbonhidrat – Yağ – Protein
• Hayvan hücrelerinde yapıya katılım miktarı : Protein > Yağ > Karbonhidrat
Karbonhidrat, yağ ve protein moleküllerinin monomerlerinin oksijenli
solunumla parçalanmaları sırasında yan ürün olarak karbondioksit ve su açığa
çıkar. Protein monomerlerinin oksijenli solunumla parçalanması sırasında bun-
lara ek olarak amonyak (NH 3 ) açığa çıkar.
D. ENZİMLER
� Hücrelerdeki metabolik olayların gerçekleşebilmesi için tepkimeye girecek mo-
leküllerin aktifleşmesi ve belirli bir enerji düzeyine ulaşması gerekir. Kimyasal
bir tepkimenin başlaması için gerekli olan minimum enerji miktarına aktivasyon
enerjisi adı verilir.