sống tự tại, thản nhiên chấp nhận những “oan trái” trong đời bởi nó
không tự nhiên mà đến với chúng ta và tích cực hơn là chuẩn bị cho
một cuộc sống tốt đẹp hơn bằng cách tránh đi các nghiệp xấu theo
con đường của Phật chỉ ra, hoặc ít nhất là giữ năm điều răn giới để
không ra các mầm mống của nghiệp chướng cho mình trong tương
lai (năm giới là: hạn chế không sát sinh, không lấy những vật không
được cho, không tà dâm, không nói dối và không lạm dụng các chất
kích thích như rượu). Nhất là nên suy nghĩ trước kết quả, hay hậu
quả mà ta chắc chắn sẽ nhận do một hành động của mình (Bồ tát sợ
nhân, chúng sanh sợ quả).
Nguyên nhân thứ tư cho những gì xảy đến trong cuộc đời chúng
ta là tôn giáo hay những gì thuộc về tín ngưỡng mà ta tin theo và
chọn làm nguyên tắc hay sống của chúng ta. Chúng ta đã thấy có bao
nhiêu người đã cho mình “tử vì đạo” trong khi những người khác
thì xem đó là hành động điên rồ. Nhiều đau khổ tự gây ra do niềm
tin mù quáng, Đạo Phật nói đến chánh kiến (right view) để làm kim
chỉ nam cho những suy nghĩ và hành động của người tin theo Đạo
Phật. Chánh kiến nghĩa là cái nhìn có được qua sự tu tập để hiểu và
ngộ được bản chất vô thường, vô ngã và qui luật nhân quả trong mọi
sự việc. Cuồng tín, hay tự cho tôn giáo mình là “chính thống,” siêu
việt hơn tất cả các giáo phái khác đó là phổ biến, cả trong đạo Phật
cũng có người suy nghĩ như vậy, tuy nhiên chính lời Phật đã lưu ý
với các tín đồ rằng đạo Phật là Đạo để thực nghiệm, không phải là
lý thuyết, hay triết lý để luận bàn và không phải là một tín điều để
tin tưởng mà không trên sự kiểm nghiệm của bản thân mình và xét
đoán nếu nó có lợi hay không cho mình và cho người, đời này và
đời sau, như lời trong Tăng Chi Bộ Kinh: “Đừng tin tưởng vào một
điều bởi vì phong văn của nó. Đừng tin tưởng điều gì bởi dựa vào một
tập quán lưu truyền. Đừng tin tưởng điều gì vì đã được nói đi nhắc lại
nhiều lần. Đừng tin tưởng điều gì dù đó chính là bút tích của thánh
nhân. Đừng tin tưởng điều gì do thói quen từ lâu khiến ta công nhận
đó là đúng. Đừng tin tưởng điều gì do ta tưởng tượng ra lại tưởng rằng
một vị tối linh đã khai thị cho ta. Đừng tin tưởng bất cứ một điều gì
chỉ dựa vào uy tín của các thầy dạy của mình, nhưng chỉ tin tưởng
những gì mà chính các người đã từng trải qua, kinh nghiệm, phân tích
và tự suy nhận là đúng, nó có lợi cho mình và cho người khác. Chỉ khi
đó, công nhận và hãy lấy đó làm chuẩn mực cho cuộc sống của mình.”
Thay Lời Cám Ơn