debriyajı gibidir. Debriyaj açık olmadan vitesi alıp yürümez.
Platon: “Felsefe merakla başlar” der. Ona göre felsefe: insanı doğadan ayıran ve
kendi doğasını oluşturmasına fırsat veren “doyumsuz merak” anlayışıdır. Felsefe
merakla başlamıştır, merakın farklı şekilleri olarak yaşamını sürdürmüştür.
Felsefe şahsi olandansa evrensel olanı, olayların görünmeyen taraflarını, işin
aslını; günlük olandansa genele ilişkin olanı merak eder. Merakı merak etmektir,
ya da düşünmeyi düşünmektir denilebilir.
Beşeri Aklı Tanımak
Sistemli düşünme, sistemli beşeri akıl ile yapıldığından öncelikle bu aklın ne
olduğunu ve nasıl çalıştığını bilmek, gerekir.
Akıl Yürütme (Uslamlama, Reasoning, Muakele, Muhakeme)
Sistemli düşünme, akıl yürütme ile yapıldığından, akıl yürütmenin nasıl yapıldığı
öğrenilmelidir. Akıl yürütme (reasoning)(muhakeme ya da muakele); akıl
yasalarını içeren mantık disiplinine uygun biçimde önermelerden önermelere
varmak; bir fikirden sonuçlar çıkararak yeni başka fikre ulaşmaktır.
Mantık Bilmek
Düşünme; sistemli ve düzenli olduğundan, bu düzenli ve sistemli doğru
düşünmeyi sağlayacak olan disiplin mantıktır. Dolayısıyla mantığın ilkeleri ve
doğru akıl yürütme yolları öğrenilmelidir.
Mantığa göre düşünmenin kuralları ve ilkeleri özet olarak şunlardır: Gerçekle
ilintili olmak, geçerli olmak, tutarlı olmak, çelişkili olmamak, aynı anda hem
doğru hem yanlış olmamak.
Mantıklı Düşünme
Mantık kuralına göre mantıklı düşünme şöyledir: Soncul, öncülün zorunlu sonucu
olmak zorundadır. Soncul, öncülün zorlama sonucu olursa, mantıksız düşünme
olur.
İlgili Konuyu Bilmek
Düşünme yapılacak konu hakkında ilgili bilim dalının tespit ettiği bilimsel teknik
bilgileri öğrenmek gerekir.
Düşünürleri Okumak
Düşünme yapmak isteyen kişi, ait olduğu felsefe disiplininin mevcut
düşünürlerinin eserlerini okumalıdır.
Düşünürleri Okumanın Yararları
Düşünme Yapma Metodunu öğrenmek
Felsefi metot öğrenilir. Filozofun nasıl felsefe yaptığı, felsefesindeki öncülleri,
önermeleri, onları destekleme ve gerekçelendirmeleri öğrenilir. Bunlar, felsefi
düşünmeyle oluşmayı sağlar. Filozofların ne dedikleri, gerçeklik açısından pek
önemli değildir. İddia ettikleri gerçekleri, nasıl gerçek gösterdikleri önemlidir.
Yani filozofları “ne” dediklerini değil, “nasıl” dediklerini öğrenmek için okumak
gerekir.
Fikir Üretmeyi Öğrenmek