Filozofların, nasıl fikir ürettikleri öğrenilir. Filozofları, düşünme işleminden
kurtulmak için değil, düşünme işlemini yapmayı öğrenmek için okumak gerekir.
Eğer filozofları, hazır fikirlerini almak için okuyorsak, düşünme işleminden
kaçmak için okuyoruz demektir. Filozofları, nasıl fikir ürettiklerini öğrenmek için
okursak, düşünme işlemi yapmak ve fikir üretmek için okumuş oluruz.
Kavramları Bilmek
Felsefe Sözlüğü
Sistemli düşünme, kavramsal düşünme etkinliği olduğu için öncelikle üzerinde
düşünme uygulanacak konunun kavramlarının ifade ettikleri anlamların anlaşılmış
olması gerekir. Bu nedenle bir felsefe sözlüğü şarttır. Kavram bilgisizliği ya da
eksik bilgisi, kişiyi yanlış ve temelsiz fikirler üretmeye götürür.
Özgür Olmak
Düşünmenin, bilgiyi ve düşünceyi elde etmeye yönelen “özgür” bir düşünme
çabası olduğunu hatırlatmakta yarar vardır. Düşünme, bütün baskıların ve
sınırlamaların engellemesinden özgürce gelişebilir.
Kişinin Kendisinden Özgürlük
Kişinin sahip olduğu “düşünmeme” engelinden özgürlük almak gerekir.
Aklın Özgürlüğü
Aklı kullanmanın üzerindeki her türlü sınırlayıcı engelden özgürlük almak gerekir.
Aklın sınırlı ve güdümlü kullanılmasından kurtulmaktır. O nedenle Kant, şu
Aydınlanma parolasını söylemiştir: “Aklını kendin kullanma cesaretini
göster.”
İrade Özgürlüğü
İrade Boşluğu
Kişinin kendi iradesine sahip olması özgürlüğüdür. İradeyi başkasına
devretmemek gerekir. İrade başkasına devredilince kişide “irade boşluğu” oluşur.
Bu durumda kişi, özgür düşünme yapamaz. Düşünmesini yönetebilmesi için
başkasının iradesine ihtiyaç duyar. İşte bu durumda mutlaka birine tabi olmak
zorunda kalınacaktır. Birine tabi olmaktan kurtulmanın yolu, kişinin kendi
iradesini kendisinin kullanabilme özgürlüğüne sahi olmasıdır.
Tanrı Özgürlüğü
Tanrı’nın Kutsal kitaplardaki bilgilerinin ve fikirlerinin dışına çıkabilmek
özgürlüğüdür. Bu nedenle kafir olmak, dinden çıkmak ve toplum tarafından dinsiz
ve kafir ilan edilmek korkusunu ve engelini düşünsel işlemle aşmak gerekir. Bu
korkuyu kendi zihninde aşamayan kişi özgür düşünme yapamaz.
Aklı Kullanma Çeşitleri
Mukayyet Akıl: Sınırlı, şartlı ve güdümlü akıldır. Dinsel düşünme genellikle bu
aklı kullanır.
Felsefe bu aklı kullanmaz. Aklı sınırlandırmayı kabul etmez.
Mutlak Akıl: Sınırsız, şartsız ve güdümsüz akıldır. Felsefe, bu aklı kullanır.
Felsefi Yöntem; Eleştiri ve Sorgulama