BURJUVAZİ ve KAPİTALİZM
“Kapitalistler iş yapmak için para, kişisel iş yapanlar para yapmak için iş
yaparlar.”
İnsanlık, çağımıza gelinceye dek sırasıyla şu üç çeşit iş yapma sistemini
geçirmiştir:
10.a) Köle-efendi sistemi. İnsanlığın başından beri vardı. MS. 10. asra kadar
geçerli sistem idi.
11.b) Serf-lord; feodalite sistemi. Feodal sistem; MS. 5. asırda Roma
İmparatorluğu’nun yıkılmasıyla ortaya çıkmış olsa da, bu düzenin
kurumsallaşıp tipik şeklini alması 9. ve 10. yüzyıllara kadar sürmüştür.
Fransa, feodalizmin anavatanı sayılır.
12.c) İşçi-patron; kapitalizm sistemi, 16. asırda ortaya çıkmaya başlamıştır.
BURJUVAZİ
Burjuva; köylü, işçi ya da soylu sınıfına dahil olmayıp, sosyal statüsünü ve
gücünü, eğitiminden, işveren konumundan ve zenginliğinden alan kentli kişidir.
Bu kimselerin oluşturduğu sosyal sınıfa burjuvazi denir. Türk Dil Kurumu
burjuvaya “kentsoylu” diyor. Burjuva kelimesi, Fransızcada 1560’larda “orta sınıf”
anlamında kullanılmaya başlanmıştır. Eski Fransızca “burgeois” kelimesi, “şehirde
yaşayan” anlamına gelir. Şehir, “suriçi” demekti. Burjuva kelimesinin kökeni,
Latince burgus (kaleiçi) sözcüğüne dayanır. Ortaçağ Avrupa’sında şehirler surlarla
çevrilirdi. Köylüler çoğunlukla surların dışında yaşarlardı. Burjuvalar ise surların
içindeki şehirde yaşarlardı. Burjuva, ülke dışından getirilen malları, ülke içinde
satma ticareti yapar ve tüccarlıkla ülke içerisinden para kazanarak zengin olurdu.
Kapitalizm ise ülkeye üke dışından para kazandırmaktır.
“Burjuvazi, kişisel iş yapma ve zengin olma sistemidir.”
Kişisel İş Yapma Sistemi
Geçimlik Ekonomi
Kapitalizme kadarki ekonomik sistem; kişisel yapılan geçimlik ekonomi
sistemiydi. Yiyecek ve giyecek maddeler, üretenler tarafından tüketilmek üzere
üretilirlerdi. Ender olarak ihtiyaç duyulan maddeler dışarıdan alınırdı. Ticaret zayıf
olduğu için fazla üretmeye gerek yoktu. Üretici, tüketeceği kadar üretir, bu
nedenle Pazar için üretim çok azdır. Bu sistemin adı, geçimlik ekonomidir.
Kişisel Zengin Olma Sistemi
Ticaret Burjuvazisi
Burjuvazi, kişisel zengin olma sistemidir. Bu da genellikle ticaret yapmakla
olurdu. Nitekim öyle olmuştur. 13 ve 14. asırlardan itibaren feodalizm çözülme
yoluna girer. 15. asırda Avrupa’da coğrafi keşiflerin başlamasıyla birlikte
Amerika, Afrika ve uzak doğu Asya’ya sağlanan deniz ulaşımı sayesinde küresel
ticaret başlar. Böylece soylu sınıfların konumu sarsılmaya ve ticaret yoluyla
zenginleşen yeni ticaret burjuvazisi ve tüccar burjuva sınıfı yükselmeye başlar.
Bu ticaret yoluyla elde edilen servetler, kapitalist sermaye birikiminin temelini
oluşturdu. Burjuvazi sistemi feodalite ile kapitalizm arasında bir ara aşamadır.
Burjuvazide işletmeler kişilerindir. İşletmeler, işletmenin sahibi olan tek kişi
tarafından yönetilir. Kapitalizmde ise işletmeler kurumlarındır. O nedenle ortaçağ
tüccarlarının isimleri bilinir ama kapitalist sistemde işletmelerin sahiplerinin kim
oldukları bilinmez. Çünkü işletmeler şirketlerindir ve tek kişi tarafından değil,