araştırmaları; felsefi yöntemleri, rasyonel ve eleştirel bir sorgulama yöntemini
kullanarak gerçekleştirir.
Doğrulanabilirlik İlkesi
Doğrulanabilirlik ilkesine göre; bir ifadenin, bir önerme ya da söylemin bir bilgi
içeriği taşıması veya anlamlı olabilmesi için, her şeyden önce doğrulanabilir
olması gerekir. Doğrulanamayan önerme ya da iddialar, metafiziksel iddia ya da
önermeler olup anlamdan yoksundurlar.
Doğrulama Yolları
Bir kuram iki yolla doğrulanabilir. Bunlar; doğrudan ya da dolaylı olmak üzeredir.
a- Doğrudan Doğrulama
Önermelerin, gözlem yoluyla dolaysız doğrulanmasıdır. Mesela şu köpek siyahtır
gibi bir önermenin gözlem ya da deney yoluyla doğrulanmasıdır. Böyle bir
önermenin doğrulanması için herhangi bir mantıksal kurala ihtiyaç duyulmaz.
b- Dolaylı Doğrulama
Doğrudan deneyim yoluyla gözlemlenemeyen ancak dolaylı bir şekilde
doğrulanabilmedir. İnsan tarafından algılanamayan elektromanyetik dalgalar,
elektron ve protonlar benzeri şeyler ancak, gözlem önermelerine veya temel
önermelere indirgenerek dolaylı olarak doğrulanabilirler. Bunlar, sentetik
önermelerdir.
Bilimin Tanımı
a- Doğa Bilimi: Doğada var olan olgu, obje ve olayı sistemli, yöntemli, doğru ve
geçerli bilgi üreterek tanıma ve tanımlamadır. Bu bilimde keşif vardır.
b- Lojik Bilim: Akıl anlamındaki logos ile üretilen bilimdir.
Doğada bulunmayan olgu, obje ve olay icat etmektir. Bu bilimde icat vardır. Akıl
anlamındaki
Bilim durağan olmaması bakımından dini bilgiden farklıdır. Gerçeğe dayanması
bakımından mitolojik bilgiden farklıdır.
Bilim Yapmanın Aşamaları
Bilim yapma; keşif ve pekiştirme olmak üzere iki temel aşamadan oluşur. Ya da
betimleme ve açıklama aşamalarıdır. Bir olgunun önce ortaya çıkarılması ki bu,
olgusal süreç olan laborantlık aşamasıdır, sonra da kuramsal süreç olan teorilerle
açıklanmasıdır ki asıl bilim aşaması budur.
1- Olgusal Süreç; keşif, betimleme, tanıma aşaması (Description)
Tek tek olgu ya da olaylara ilişkin tekil gözlemlerden sınırlanmamış genellemeler
olarak hipotezlere ve nihayet, yasa ya da teorilere yükselerek tümevarımsal bir
süreci ifade eder. Bu aşama keşif aşamasıdır.
Bilimsel yöntem kullanılarak betimle ile elde edilen olgunun direkt bilgisi, bilimi
vermez. Olgusal bilginin mantıksal ve ussal düzenlenip kuramsal açıklanması
gerekir.
2- Kuramsal Süreç; açıklama, Pekiştirme, tanımlama, Kuram aşaması
(Prescription)