ATATÜRKÜN DÜŞÜNÜŞ BİÇİMİ
“Atatürk, çağdaş düşünüş biçimi olan “akılcı ve Bilimsel düşünüş”
biçimine sahipti.”
Atatürk, siyasal ve askeri gibi çeşitli yönlerden çalışılmıştır ama “düşünme biçimi”
yönüyle pek çalışılmamıştır. Biz, onun 80. ölüm yıl dönümünde bu yönünü
tanımaya çalışacağız.
İNSANLIĞIN GEÇİRDİĞİ DÜŞÜNME EVRELERİ
Çağımıza kadar insanlığın beş milyon yılda geçirdiği düşünme evreleri sırasıyla
şunlardır: Sihirsel, mitolojik, tanrısal, felsefi, dinsel, akılcı, bilimsel, akılcı ve
bilimsel düşünmedir.
AKILCI ve BİLİMSEL DÜŞÜNME
Akılcı ve Bilimsel düşünme, 20. asrın düşünme biçimidir. Bu düşünme biçimi
sayesinde insanlık, artık kendi kafası ile yaşamaktadır. Bu kapıyı, Alman Filozof
Kant (1724-1804) açmıştır. Bilim, gerçeğin bilgisidir. Olgusal olmaktır, mitolojik
kurgusal olmamaktır.
Akılcı ve Bilimsel Düşünme Şudur
Üzerinde düşünme yapılacak konu hakkında ilgili bilimin tespit ettiği bilimsel
bilgilerle akıl yürüterek düşünme yapmaktır. Salt akıl ile düşünme yapmamaktır.
“18. asırdan sonra işler, koldan kafaya geçmiştir.”
Artık bedensel çalışma azalmıştır. Kafasal çalışma ve ürünleriyle insanlık hayatı
dönmektedir.
Savaşta bile artık bedenin sadece şehadet ya da işaret parmağı kullanılıyor. Ama
fende ve bilimde daha ileride olanlar parmaklarını da kullanmıyor, sadece parmak
uçlarını kullanarak savaş yapıyorlar. İnsanlık artık, dijit ve sinyalle hareket
üretiyor.
DÜŞÜNMEK ve ATATÜRK
Düşünmek, aklın, içine girdiği düşünmeme girdabından kurtulmasıyla olur. Çünkü
en zor iş; aklın donukluğunu gidermek, onu akışkan ve seyyal yapmaktır. O, bir
kere akıcı yapılınca artık kendisi akar gider.
Atatürk bu konuda şöyle der: “Bir kere millet, benliğine hakim olsun ve
düşünebilsin, yeter! Başlangıçta hatalı düşünse de, az zaman sonra bu hatayı
düzeltebilir... Düşünme bir kere faaliyete başladı mı, her şey yavaş yavaş
intizama girer ve düzelir.” Şimdi bir fikir düşünün, mesela din, eğer düşünme
işlemi yapılmadan anlaşılıyorsa, o çok basit bir malzemedir ve ondan, hele de
süper düşünmenin egemen olduğu çağımızda, hiçbir değer beklenemez.
Dinsel Düşünmeyi Aşmak
Çağımız öncesi düşünüş biçiminin dinsel düşünme olduğunu bilen Atatürk şöyle
der: “Tutarlı kanıta dayanmayan birtakım geleneklerin, inanışların korunmasında
ısrar eden milletlerin ilerlemesi çok güç olur; belki de hiç olmaz. İlerlemede,
geleneklerin kayıt ve şartlarını aşamayan milletler hayatı, akla ve gerçeklere
uygun olarak göremez. Hayat felsefesini geniş bir açıdan gören milletlerin
egemenliği ve boyunduruğu altına girmeye mahkumdur.”