CİNSİYET EŞİTLİĞİ
Felsefi ve Bilimsel Analiz
“Kuran’da kadının örtünmesi, biyolojik cinsiyeti nedeniyle
cinsiyetçilikten dolayı değildir. Erkeklerin, biyolojik cinsiyet rolü
nedeniyle kadınları cinsel taciz etmelerini önlemek içindir.”
Eşitlik
Eşitlik: Bütün insan cinsiyetlerinin dünyada eşit haklara sahip olmalarıdır.
Eşitlikçilik; ırk, etnisite, din, mezhep ve cinsiyet gibi özellikleri nedeniyle
insanlara eşitsiz ve ayrımcı davranmamaktır. Cinsiyet eşitliği; cinsiyet temelinde
ayrım yapmaksızın eşit olmaktır. Kadın ve erkek demeden insanı insan olarak
görmektir.
İnsanlık çağımıza kadarki tarih boyunca gerek cinsiyetler arası gerekse cinsiyetler
içi ayrımcılık ve eşitsizlikle yaşamıştır. Cinsiyetler arası ve cinsiyet-içi eşitliği
kavramı çağımızın ürünüdür. Bu nedenle çağımızdaki anlamında ve
kapsayıcılığında eşitlik kavramı, Kutsal Kitaplar dâhil, daha öncesindeki eserlerde
yoktur.
İnsanlığın bu eşitsizlikleri sonlandırıp eşitliğe ulaşmasının nedenleri konusu
önemlidir. İşsel ve hukuksal eşitlikler birbirinden farklıdırlar. Fakat işsel eşitsizlik
insanın biyolojik cinsiyetinden kaynaklanan güç farklılığından doğmaktadır.
İnsanlık ancak çağımızda işleri, teknolojinin icadıyla birlikte her iki cinsiyetin
yapabileceği duruma getirmiştir. Hukuksal eşitliğin olmaması tamamen insanlığın
akıl çapının orantısından düşüklüğünden kaynaklanmaktadır. İnsanlık kadını
erkekle, hür insanı köle ile eşit görememiştir. Onları çağımızın akıl çapı, onları
eşit görebilir hale gelmiştir.
CİNSİYET
Cinsiyet; canlıların erillik ve dişilik özelliklerine verilen addır. İnsanda biyolojik
(animal) ve insani-toplumsal (hümünal) olmak üzere iki cinsiyet vardır. Biyolojik
cinsiyet (sex) ile toplumsal/sosyal cinsiyet (gender) farklıdır. Fakat Türkçede
“cinsiyet” her iki anlamda da kullanılabilmektedir. Toplum ve sosyal bilimlerde bu
gender kavramı özellik bir teknik terim olarak işlevsellik kazanmaktadır. Biyolojik
cinsiyet anne karnında, toplumsal cinsiyet ise doğduktan sonra oluşur.
Biyolojik Cinsiyet
Biyolojik anlamda, bütün canlılarda eril (male) ve dişi (female) olmak üzere iki
cinsiyet vardır. Üreme sistemleri, bu cinsiyetleri ayıran özelliktir. İnsanların
bedenleri, diğer canlılar gibi doğuştan, mutlaka bu iki biyolojik cinsiyetten birine
ait olur. İnsanın dişi ya da erkek olmasını X ve Y adlı cinsiyet kromozomları
belirler. Kadınlarda genelde iki X kromozomu (XX), erkeklerdeyse bir X, bir Y
kromozomu (XY) bulunur. Bir erilin genomu, kalıtsal yolla annesinden bir X ve
babasından ise bir Y kromozomu alır.
Toplumsal Cinsiyet
İnsanın bir de toplumsal cinsiyeti vardır. Eril ve dişil kavramları, insan söz konusu
olunca değişik adlar alırlar. İnsanlık, eril insana erkek (man), dişil insana kadın
(woman) cinsiyeti adlarını verir. Kadın; dişi cinsinden, erkek; eril cinsinden
insandır. Toplumsal cinsiyet kavramı, biyolojik cinsiyetten farklı olarak, bir
kişinin, “sosyal” veya “psikolojik” cinsiyetini tanımlar. Bedensel özelliklere
gönderme yapmaz.