ifade etmekten ziyade sosyolojik bir değer ifade ederler. Dönemi anlamamıza,
Kur’an’ın nüzul ortamına ve arka planına inmemize, dil, tarih ve kültür evrenini
kavramamıza yardımcı olurlar.
Şahsen ben uydurma hadisleri bile okurum; Arap zihni nasıl uydurur, uydurma
havsalası nereye kadardır, hangi saikle uydurur onu anlamak için!
Esasında en güzel hadis (ahsenu’l-hadis) Kur’an’dır. (39; 23) Kur’an’ın
“hadis” kelimesini kullanışı da ilginçtir. Yusuf suresi şu ayetle biter: “Açın
kulağınızı! Peygamberlerin yaşam öykülerinde akıl ve vicdan sahipleri içir dersler
vardır. Bu uydurma bir söz (hadis) değil. Bilakis önceki çağlardan doğru namına
ne kalmışsa sürdüren, her şeyi açık açık dile getiren ve iman edecek halklara yol
gösteren sevgi ve merhamet kaynağıdır.” (Yusuf; 12/111).
Başka bir yerde de sorar: “Allah’tan ve ayetlerinden başka hangi söze (hadise)
inanıyorlar? (45/6).
Demek ki “Muhammed’in hadisleri” esasında Kur’an olmaktadır. Çünkü Kur’an
hem “şerefli bir peygamberin sözü” (kavlu resulin kerim) hem de “Alemlerin
Rabbi’nden indirilme” (kelamullah) tır. (Fecr; 40, 43).
Anlaşılmış oluyor ki İslam’ın teorik olarak değil; pratik olarak yıkılışı üç yolla
olmuştur. Önce eşyayla kurulması gereken ontolojik ilişki mülk anlayışı ile
çökmüş, sonra bilgi ile kurulması gereken epistemolojik ilişki mucizeleştirmeler
ile dumura uğramış, sonunda da peygamberin örnekliği üzerinden sosyal hayatla
kurulması gereken gerçekçi, makul, dengeli ve sürdürülebilir ilişki şizofrenik
(gerçeklikle ilişkisi kopmuş, kurgusal paralel bir dünyada yaşayan) ve manik
depresif (aşırı iyimser dışavurum ve aşırı kötümser içe kapanma) bir hal almıştır.
Yani bu mevzu (uydurma) rivayetler dindarı hasta etmiştir hasta!
İşte Mülk, Mucize ve Mevzu sözcüklerinin bende ifade ettiği mana budur.
İslam’ın içinin boşaltıldığı üç şey (tersinden) İslam’ı yeniden kuran üç şey de
olabilir. İslam’ın misyonu, vizyonu ve orijinalitesinin burada olduğunu
düşünüyorum. Aksi halde İslam “dinlerden bir din” olarak insanlıkta devam da
edebilir, ediyor da zaten.
Mülkle ilişkisi bozulmuş, mucizeleştirilmiş ve mevzu rivayetlere boğulmuş bir sürü
din vardı, hala da var. Düşünün: İslam neden var?