12 Menkul Kıymet Yatırımları
Borç ve özsermaye piyasaları: Finansal piyasalar işleme konu varlığın alıcıya tanıdığı
haklara göre borç ve özsermaye piyasaları olmak üzere iki gruba ayrılmaktadır. Hisse se-
netleri gibi alıcısına ortaklık hakkı sağlayan menkul kıymetlerin işlem gördüğü piyasalara
özsermaye piyasaları adı verilmektedir. Tahvil gibi borçlanma araçlarının işlem gördüğü
piyasalara ise borç piyasaları adı verilmektedir.
Ulusal ve uluslararası piyasalar: Finansal piyasalar piyasada işlem gören menkul kıy-
metleri ihraç eden şirketlerin yerli veya yabancı şirketler olup olmamasına göre ulusal ve
uluslararası piyasalar olarak sınıflandırılmaktadır. Ulusal finansal piyasalar ülke içinde
yalnızca o ülkede ihraç edilen menkul kıymetlerin işlem gördüğü piyasalardır. Uluslara-
rası piyasalarda ise yabancı ülke ya da şirketlerin ihraç ettiği menkul kıymetlerin de iş-
lem gördüğü piyasalar olarak tanımlanmaktadır. Türkiye’deki bir şirketin ya da Hazinenin
Tokyo piyasasında ihraç ettiği borçlanma araçları uluslararası finansal piyasa işlemlerine
örnek olarak verilebilir.
Spot (nakit) ve vadeli (türev) piyasalar: Finansal piyasalar ödeme ve menkul kıymet
takasının gerçekleştiği gün sayısına göre spot ve vadeli piyasalar olarak ikiye ayrılmak-
tadır. Ödemelerin peşin, teslimatın ise en geç iki gün içerisinde yapıldığı piyasalara spot
piyasalar denilmektedir. Vadeli piyasalar ise finansal varlıkların gelecekteki bir tarihte
bugünden üzerinde anlaşma sağlanmış bir fiyattan alım-satımının yapıldığı piyasalardır.
Kambiyo (döviz) piyasaları: Bir ülkenin yerli parası dışındaki tüm paralar o ülkede
içerisinde döviz olarak isimlendirilmektedir. Dövizlerin, diğer bir ifadeyle yabancı para-
ların alınıp satıldığı piyasalara ise döviz piyasası adı verilmektedir. Döviz piyasaları ulus-
lararası ticaret ve sermaye akımlarının gerçekleştirilmesine olanak tanımaktadır. Döviz
piyasalarının bulunmaması durumunda uluslararası finansal işlemlerin gerçekleştirilmesi
olanaksızdır. Bu bağlamda döviz piyasaları dünyadaki en büyük finansal piyasalar olarak
kabul edilmektedir.
Altın piyasaları: Altın piyasaları bireylerin internet üzerinden veya fiziki bir ortamda
altın alıp sattıkları piyasalardır. Altın piyasalarında fiyatlar arz ve talebe göre belirlen-
mektedir. Altının değerini belirleyen faktör ise altının saflık derecesidir. Diğer bir ifadeyle
altına diğer madenlerden eklenmesi değerini düşürmektedir.MENKUL KIYMET BORSALARININ OYUNCULARI
Menkul kıymet borsaları farklı amaçlarla yatırım yapan yatırımcıları bir araya getiren
piyasalardır. Bu piyasalarda hem bireysel hem de kurumsal yatırımcılar fonlarını değer-
lendirmekte, fon ihtiyacı olan kurumlar ise bu yolla fon ihtiyaçlarını karşılamaktadır. Ku-
rumsal yatırımcılar küçük yatırımcıların tasarruflarını bir araya getirip yatırıma yönlen-
diren ve bu yatırımların yönetimini üstlenen finansal kurumlar olarak tanımlanmaktadır.
Bireysel yatırımcılar ise kurumsal yatırımcı tanımı dışında kalan gerçek ve tüzel kişileri
ifade etmektedir. Pek çok kurumsal yatırımcı türü bulunmakla birlikte piyasalarda en çok
işlem yapan üç kurumsal yatırımcı türü bulunmaktadır; emeklilik fonları, sigorta şirket-
leri ve yatırım fonları. Bu üç yatırımcı türü dışında hedge fonlar, özel sermaye fonları ve
ülke yatırım fonları da kurumsal yatırımcı türleri arasında yer almaktadır.Bireysel yatırımcılar tasarruflarını değerlendirmek, kurumsal yatırımcılar ise bireylerin
farklı amaçlarla kendilerine yatırdıkları fonları değerlendirmek amacıyla yatırım yaparlar.Emeklilik fonları çalışanlardan, işverenlerden veya bunların ailelerinden topladıkları
fonları bir havuzda toplayan ve gelecekte emeklilik ödemesi sağlamak üzere yatırıma yön-
lendiren kurumsal yatırımcılardır. Böylece bireyler tasarruflarını biriktirerek, emeklilik
dönemlerinde ihtiyaç duyacakları finansman ihtiyacını karşılamış olmaktadır. Emeklilik