- Ünite - Menkul Kıymetlere Yatırım Ortamı 15
cekteki nakit akışlarının bugüne indirgenmesi yoluyla değerlendirilirse böylece
farklı varlıkları karşılaştırma olanağı ortaya çıkmaktadır.
• Temel değerleme varlığın mevcut durumunu anlık olarak ortaya koymaktadır.
Değerleme sonucu elde edilen değer piyasa fiyatları ile kıyas yapma olanağı sun-
maktadır. Böylece temel değer ile piyasa fiyatları arasındaki farklılıklar alternatif
varlıklar için eşzamanlı ve tutarlı bir şekilde karşılaştırılabilmektedir.
Piyasa Durum Analizi: Günümüz koşullarında yatırım sürecinin en önemli aşamala-
rından biri piyasadaki mevcut durumun analiz edilmesi ve piyasanın davranış kalıplarının
tespit edilmesidir. Çünkü menkul kıymetlerin değeri temel değerlerinin yanında piyasa-
daki gelişmelerden de etkilenmektedir. Özellikle finansal serbestleşme ve iletişim araçla-
rındaki gelişmeler nedeniyle yatırım başarısı büyük ölçüde piyasa davranışını anlamaya
ve buna bağlı olarak portföy dizayn etmeye bağlıdır.
Temel değerleme yatırım sürecinde kullanılabilecek önemli bilgiler sağlamaktadır ve
gereklidir, ancak menkul kıymet getirilerindeki değişimleri açıklamada yetersiz kalmak-
tadır. Bu değişimlerin büyük kısmı piyasadaki gelişmelerle, bu gelişmeler ise psikolojik
faktörlerle açıklanmaktadır. Temel değerlemede yatırımcının bakış açısıyla geleceğe iliş-
kin nakit akışları tahminlenerek finansal varlığın anlık durumu ortaya konurken, piyasa
durum analizinde gelecek fiyatlara ilişkin öngörü yapılmadan mevcut fiyatlar tüm piyasa
katılımcılarının bakış açısı göz önüne alınarak anlaşılmaya çalışılır.
Portföy Dizaynı: Yatırım sürecinin belki de en önemli aşaması portföye dahil edile-
cek varlıkların seçimin yapıldığı portföy dizaynı aşamasıdır. Portföy dizaynı konusunda
birçok köklü teori ve sayısal yöntem bulunmaktadır. Bu aşamada yatırımcı varlıklara ve
piyasaya ilişkin yaptığı analizler sonucunda ve riske karşı tutumuna bağlı olarak portfö-
yünü oluşturmaktadır. Portföy oluşturulurken amaç minimum risk ile maksimum getiriyi
sağlamaktır.
Yatırımın performansının ölçülmesi ve geliştirilmesi: Yatırım sürecinin son aşaması
oluşturulan portföyün performansının ölçülmesidir. Portföy performansının ölçümünde
toplam riske göre performans ölçen yöntemler, sistematik riske göre performans ölçen
yöntemler ve potansiyel maksimum kayba göre performans ölçen yöntemler kullanılmak-
tadır. Toplam riske göre performans ölçen modeller Sharpe oranı, M2 performans ölçü-
tü ve Sortino oranıdır. Sistematik riske göre performans ölçen yöntemler Treynor oranı,
T^2 performans ölçütü, Jensen ölçütü ve değerleme oranı olarak sıralanabilir. Potansiyel
maksimum kayba göre performans ölçen yöntemler ise Fama ölçütü, kuadratik regresyon
modeli ve kukla değişkenli regresyon modelidir.
Yatırımcı elde tutma dönemi içerisinde veya dönem sonunda portföyün performan-
sından memnun olmayabilir. Bu durumda revizyona gidebilir veya portföyü yeniden oluş-
turabilir. Yatırımın başarısı yönetilen portföyün getirisinin belli kriterlerin üzerine çıkıp
çıkmamasıyla ölçülebilmektedir. Bu noktada yatırımcının kıyaslama yapılabileceği bazı
ölçütler belirlenebilir. Örneğin, yatırımcı hisse senetlerinden oluşan mevcut portföyünün
getirisini piyasa endeksinin getirisiyle karşılaştırabilir.
Yatırımcıların beklenen getirilerini elde etmek için izlemeleri gereken yatırım süreci ne şe-
kilde olmalıdır?
Yatırımcı Türleri
Yatırımcılar farklı özelliklerine göre farklı şekillerde gruplandırılabilmektedir. Ancak en
temelde yatırımcıları bireysel ve kurumsal yatırımcılar olarak sınıflandırabiliriz. Bireysel
ve kurumsal yatırımcılar “Menkul Kıymet Borsalarının Oyuncuları” kısmında anlatıldı-
ğı için bu bölümde ele alınmayacaktır. Yatırım yapma amacına göre ise yatırımcıları 4
3