Çözümlü Sorular
Palme Yayınevi
- Fenolftalein indikatörü bazik ortamda
pembe, asidik ve nötr ortamda ise renk-
sizdir.
0,2 mol NaOH ve bir miktar fenolftalein
indikatörü içeren bir çözeltiye, HCl çö-
zeltisi ekleniyor.
Buna göre;
I. HCl çözeltisi eklenmeden önce, çö-
zelti pembe renklidir.
II. 0,1 mol HCl çözeltisi eklendiğinde
çözeltinin rengi pembedir.
III. 0,2 mol HCl çözeltisi eklendiğinde
çözelti renk olarak renksizdir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) I ve II D) II ve III
E) I, II ve III
- İndikatör Asit Baz
Metil oranj Kırmızı Sarı
Fenolftalein Renksiz Pembe
Bromtimol Sarı Mavi
mavisi
I. II. III.
Mavi Kırmızı Pembe
Oda koşullarında bulunan yukarıdaki
kaplardan ikisinde baz çözeltisi, birinde
de asit çözeltisi olduğu biliniyor.
İndikatör damlatılınca renk değişimi
kapların içerisinde yazıldığı gibi ol-
duğuna göre, aşağıdaki yargılardan
hangisi yanlıştır?
A) Birinci kaptaki çözeltinin pH değeri
7’den büyüktür.
B) Birinci ve üçüncü kaptaki çözeltiler
karıştırılınca nötrleşme olur.
C) İkinci kaptaki çözeltinin pH değeri
7’den küçüktür.
D) Üçüncü kaptaki çözeltinin indikatö-
rü fenolftaleindir.
E) İkinci kaptaki çözeltinin indikatörü
metil oranjdır.
Asit - Baz İndikatörleri
Nötralleşme tepkimelerinin tamamlanıp tamamlanmadığının
pH kağıdı
Kırmızı lahana dışında
kırmızı pancar, yaban
mersini, üzüm suyu ve
sirke de doğal
indikatörlerdendir.
anlaşılması için çoğu zaman farklı pH aralıklarında farklı renk
oluşturabilen maddelerden yararlanılır. Bu tür maddelere indi-
katör denir.
Asit/baz indikatörleri, aslında çözelti ortamındaki H+ ya da
OH– ile tepkimeye girerek farklı renk alan zayıf asit veya bazlar-
dır. İndikatörlerin, önemli kullanılma alanlarından birisi çözeltile-
rin pH değerini bulmaktır. İndikatör çözeltisi absorbe ettirilmiş
kağıtlar bu amaç için satılırlar. pH kağıdı adı verilen bu kağıtlar,
pH değeri 0–14 veya daha dar pH aralıklarında çeşitli renkler
gösterebilir. pH değeri ölçülecek çözeltiden bu kağıda bir dam-
la damlatma ile elde edilen renge karşılık gelen pH, pH kağıdı
kutusu üzerinde yazılıdır.
Ayrıca çözeltilerin pH ölçümlerini daha duyarlı yapmak için
pH metreler kullanılır. Aşağıdaki tabloda bazı indikatörlerin renk
değişimi sırasında ortamın pH değerleri görülmektedir.
İndikatör Asit rengi Baz rengi pH aralığı
Timol mavisi Kırmızı Sarı 1,2–2,8
Metil oranj Kırmızı Sarı 3,1–4,5
Brom krezol yeşili Sarı Mavi 3,8–5,5
Metil kırmızısı Kırmızı Sarı 4,2–6,3
Turnusol Kırmızı Mavi 5,0–8,0
Brom timol mavisi Sarı Mavi 6,0–7,6
Timol mavisi Sarı Mavi 8,0–9,6
Fenolftalein Renksiz Pembe 8,3–10,0
Alizarin sarısı Sarı Eflatun 10,0–12,1
Soru Çözüm
X indikatörü ortamın pH değerine göre renk
değiştirmektedir. X indikatörünün rengi
pH < 7 iken kırmızı, pH = 7 iken turuncu,
pH > 7 iken sarıdır. Aşağıda verilen kaplar-
daki çözeltilere X indikatörü damlatıldığında
renkleri şekildeki gibi olmaktadır.
I
Kırmızı
II III
Sarı Turuncu
Buna göre, bu çözeltilerden hangileri
asitlerle tepkime vermez?
A) Yalnız II B) I ve III
C) I ve II D) II ve III
E) I, II ve III
Birinci kaptaki çözelti kırmızı renkte oldu-
ğundan pH < 7’dir. Yani asidiktir ve asit-
lerle tepkime vermez.
İkinci kaptaki çözelti sarı renkte olduğun-
dan pH > 7’dir. Yani baziktir ve asitlerle
tepkime verir.
Üçüncü kaptaki çözelti turuncu renkte ol-
duğundan pH = 7’dir. Yani nötrdür ve asit-
lerle tepkime vermez.
Yanıt B
11.Ünite ASİTLER, BAZLAR VE TUZLAR