Örnek Sorular
Palme Yayınevi16.Ünite / BOŞALTIM SİSTEMİ
- İdrar oluşumunun ikinci basamağı olan geri
emilim olayı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden
hangisi doğru değildir?
A) Nefron kanallarından nefron kılcallarına
doğru gerçekleşir.
B) Süzülme ile bowman kapsülüne geçen gli-
koz gibi yararlı moleküllerin idrarla atılma-
sını önler.
C) Bazı maddeler pasif, bazı maddeler ise ak-
tif taşıma ile geri emilir.
D) En yoğun olarak gerçekleştiği bölüm henle
kulpudur.
E) Bazı maddelerin geri emilimi hormonlarla
kontrol edilir. - Uzun süre su içemeyen bir bireyde,
I. böbrek tübüllerindeki su geri emiliminin
artması,
II. hipotalamus tarafından uyarılan hipofiz
bezinden ADH salgılanması,
III. kandaki su miktarının azalmasına bağlı
olarak kanın ozmotik basıncının artması
olayları hangi sıra ile gerçekleşir?
A) I - II - III B) II - I - III C) II - III - I
D) III - I - II E) III - II - I - Aynı cinse ait, büyüklükleri aynı iki fare türün-
den biri çölde, diğeri ılıman bölgede yaşamaya
uyum sağlamıştır.
Bu türlerin boşaltım sistemi ile ilgili olarak,
aşağıdakilerden hangisi, çölde yaşamayı
kolaylaştıran bir uyumdur?
A) Üreterlerin oransal olarak daha kısa olması
B) Böbreklerinin oransal olarak daha fazla sa-
yıda nefron taşıması
C) Henle kulpunun oransal olarak daha uzun
olması
D) İdrar kesesinin oransal olarak daha büyük
olması
E) Glomerulus yumaklarının oransal olarak
daha büyük olması
(1997 – ÖYS)
16 E 17 B 18 Ab. Henle Kulpunun İnen Kolu :
� Henle kulpunun inen kolu suya karşı oldukça geçirgendir. Ancak tuz ve diğer
çözünmüş maddelere karşı fazla geçirgen değildir. Bu nedenle inen kol boyun-
ca su osmozla çevresindeki derişimi yüksek olan doku sıvısına geçer ve inen
kol boyunca akan süzüntünün madde konsantrasyonu giderek artar.Çöl gibi kurak bölgelerde yaşayan memeli hayvan türlerinin henle kulp-
ları oldukça uzundur ve öz bölgesinin derinliklerine kadar uzanır. Bu adaptasyon
sayesinde suyun geri emilimi artar ve idrarla atılan su miktarı azalır (derişik idrar).c. Henle Kulpunun Çıkan Kolu :
� Henle kulpunun çıkan kolu, inen kolun tersine tuz ve çözünmüş maddelere
karşı geçirgen, suya karşı geçirgen değildir. İçinde yoğun tuz bulunan süzüntü
yukarı doğru (kortekse doğru) çıkarken, tuz doku sıvısına geçer.
� Tuzun doku sıvısına geçişi öz bölgesi kısmında difüzyonla, kortekse doğru olan
kısımda ise aktif taşıma ile gerçekleşir. Bu şekilde tuzun kaybedilmesi ancak
suyun kalması sonucunda, süzüntü, kulpun çıkan kolundan kortekse doğru
ilerledikçe giderek daha seyreltik hale gelir.Henle kulpunun inici ve çıkıcı kollarında süzüntü birbirine ters yönde
ilerler. Bu sayede, öz bölgesindeki doku sıvısının yüksek tuz konsantrasyonunu
koruması sağlanır. Bu durum suyun geri emilmesi ve böbreğin yoğun idrar
oluşturma yeteneğini koruması bakımından oldukça önemlidir.d. Distal Tüp :
� Vücut sıvılarının K+ ve NaCl derişimlerinin ayarlanmasında önemli rol oynar.
Ayrıca distal tüp hücreleri kontrollü olarak H+ salgılayıp, bikarbonat (HCO 3 – ) geri
emilimini sağlayarak pH düzenlenmesine katkı yapar.� Distal tüpteki su emilimi ADH, tuz emilimi aldosteron, kalsiyum emilimi ise parat-
hormon ile denetlenir.
� Kandaki su miktarı azalması durumunda sırasıyla aşağıdaki olaylar gerçekleşir:
• Kanın osmotik basıncı artar ve hipotalamus uyarılır.
• Hipotalamus tarafından uyarılan hipofiz bezi kana ADH salgılar.
• ADH'ın etkisiyle nefron kanallarındaki aquaporin miktarı artar ve su geri
emilimi hızlanır.
• Kandaki su miktarı artarak normale döner. İdrarla atılan su miktarı azalır.