Palme Yayınları - YKS Biyoloji Konu Anlatımlı A 2018-2019

Örnek Sorular

Palme Yayınevi

3.Bölüm / Modern Genetik

99. Dişi bir bireye ait
    I. oogonyum,
    II. sinir,
    III. yumurta
    hücrelerinden hangilerinde meydana gelen
    bir mutasyonun kalıtsal olma ihtimali var-
    dır?
    A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II
    D) I ve III E) II ve III


100. Diploit (2n) kromozomlu bir canlı türünde,
     kromozom sayısı 2n – 1 olan bir bireyin
     oluşmasına, aşağıdakilerden hangisi neden
     olur?
     A) Krosing–over
     B) Kromozomlarda ayrılmama
     C) Partenogenez çoğalma
     D) Çok alelli kalıtım
     E) Eşeye bağlı kalıtım
     (1995 – ÖYS)


101. Aşağıdaki soyağacında, insanda X’e bağlı çe-
     kinik genlerle kalıtılan hemofili ve renk körlüğü
     
     hastalıklarının kalıtımı gösterilmiştir.
     : Erkek
     : Dişi

: Sağlam

: Renk körü

: Hemofili

: Hem hemofili

hem renk körü

1 23456

Buna göre, soyağacında numaralandırılmış

bireylerden hangilerinin, krosing over ge-

çirmiş bir gametin döllenmesi sonucunda

geliştiği söylenebilir?

A) 1 ve 3 B) 2 ve 4 C) 3 ve 5

D) 3 ve 6 E) 5 ve 6

(2015 – LYS)

96 B 97 D 98 A

d. Mutasyon :

Kromozomlar üzerindeki genlerde meydana gelen değişimlere mutasyon denir.
Mutasyonların çoğu ölümcüldür. Bunlara “öldürücü (letal)” mutasyon denir. Mutasyon-
ların çok az bir kısmı yararlıdır. Radyasyon, ultraviyole, bazı ışınlar (X, gama, beta), nitrik
asit, hardal gazı, formaldehit, uyuşturucular ve bazı ilaçlar mutasyona neden olabilir.
Mutusyona neden olan faktörlere mutajen denir.

D. KROMOZOM YAPISI VE SAYISINDAKİ DEĞİŞİKLİKLER:

� Kromozomlarda üzerindeki genlerde meydana gelen değişimlere mutasyon
denir.

� Kromozom yapısı ve sayısındaki değişiklikler kromozom mutasyonları olarak

adlandırılır.

Vücut   hücrelerinde    meydana gelen   mutasyonlar bireyi  etkiler fakat   kalıtsal

değildir.

Eşey    ana     hücrelerindeki  (oogonyum,  spermatogonyum) ve  eşey    hücre-

lerindeki   (sperm  ve  yumurta)    mutasyonlar kalıtsal    olabilir.

� Mutasyonların çoğu ölümcüldür. Bu mutasyonlara öldürücü (letal) mutasyon
denir. Mutasyonların çok az kısmı yararlıdır.

� Radyasyon, ultraviyole, bazı ışınlar (x, gama, beta), nitrik asit, hardal gazı, for-
maldehit, uyuşturucular ve bazı ilaçlar mutasyona neden olabilir. Mutasyona

neden olan faktörlere mutajen denir.

1. Kromozom Sayısındaki Değişiklikler

� Normal şartlarda gamet oluşumunda ataya ait kromozom sayısı mayozla yarıya iner.

Yani homolog kromozomlar eşit olarak birbirinden ayrılır ve karşı kutuplara çekilir.

� Mayoz bölünme sırasında bazen homolog kromozomlar ayrılmayarak aynı kut-
ba gider.

� Ayrılmama olarak adlandırılan bu olay sonucunda, kromozom sayısı normalden

bir fazla (n + 1), ya da bir eksik olan (n-1) olan gametler oluşur. Bu gametlerin
döllenmesi ile kromozom sayısı normalden bir eksik ya da bir fazla olan bireyler

meydana gelebilir.

Ayrılmama   olayı    genelde    mayoz   I    sırasında  homolog kromozomların   ayrıl-

maması  sonucu  oluşur. Nadiren mayoz   II'de   kardeş  kromatitler de  ayrılmayabilir.