Figuur 3: OnderzoeksontwerpONDERZOEKSVRAGEN
Het proefschrift beantwoordt vier onderzoeksvragen:
I. In hoeverre zijn de concepten van supervisory en strategisch leiderschap gescheiden?
Deze onderzoeksvraag is relevant om de toegevoegde waarde van de conceptualisatie en
operationalisatie van een nieuw strategisch leiderschapsmodel aan te tonen. Supervisory en strategisch
leiderschap zijn conceptualisaties van leiderschap op verschillende niveaus van analyse. Daar waar
supervisory leiderschap zich afspeelt op het niveau van de leidinggevende-ondergeschikte, speelt
strategisch leiderschap zich af op het niveau van de interactie van het organisatorische systeem met
haar omgeving. Deze twee conceptualisaties van leiderschap zijn gescheiden gebleven langs
disciplinaire grenzen, waarbij aansturend leiderschap is ingebed in de discipline van psychologie, en
het strategisch leiderschapsconcept voortkomt uit strategisch management. Deze disciplinaire tradities
zijn grotendeels gescheiden gebleven. Er is echter geen empirisch bewijs dat de twee concepten
inderdaad als onderscheidend kunnen worden geïdentificeerd.
II. Wordt leiderschap verschillend geuit op verschillende organisatieniveaus?
De meningen zijn verdeeld over de mate waarin organisatieniveau (nog) een belangrijke antecedent is
voor de uiting en de effectiviteit van strategisch en supervisory leiderschap. De term strategisch
leiderschap is geïntroduceerd als de exclusieve verantwoordelijkheid van het top management team.
Toch beweren meer en meer onderzoekers dat strategisch leiderschap een vermogen is dat geuit zou
moeten worden door leden op alle organisatieniveaus (normatieve claim). Daar komt bij dat, alhoewel
het bewijs voor supervisory leiderschap gebaseerd is op studies van managers op lagere niveaus,
topmanagers ook ondergeschikten hebben die ze dienen te motiveren. Dit laatste onderwerp is nog
onontgonnen terrein binnen het leiderschapsonderzoek. Bovendien, als de manifestatie van strategisch