Felsefe; bir düşünme faaliyetidir. Felsefe yapmanın, “sadece alıştırma yoluyla ve
aklın kullanılmasıyla” öğrenilebileceğini söyleyen Kant’a göre Felsefe, insan
aklının son amaçlarını gösteren tam bir bilgelik fikridir.
Bugünkü felsefe algısı, tarihin başlangıcından beri izleri takip edilebilen bir
etkinliğe aittir. Adı felsefe olmasa da merak eden, sorgulayan çalışmalar, bugün
felsefe adıyla anılmaktadır. Felsefe terimlerini oluşturan ve onu sistematik hale
getiren Yunanlı filozoflardan önce de düşünsel etkinlikler yürütülmüştür.
Asya’daki bilgelerce hayat sorgulanmış, ancak bir ihtisas alanı olmamış, ferdi
mücadelelerde kalmıştır. Yunanlılar ve onun mirasçısı Avrupa, felsefe çabasını
biriken bir çalışmaya dönüştürmüştür.
Felsefe’nin Doğuşu
İlkel dönemde yaptığı aletlerle doğayı hızla tüketen insan, her defasında yeni bir
doğal bölgeye göç ederek yaşamını sürdürmeye çalışmıştır. Bu süreç, zaman
içinde doğanın yeniden üretilmesi ile sonuçlanmıştır. İnsan, artık, doğayı
doğrudan tüketmenin yanı sıra, doğayı sayısal olarak üreterek yeni bir yaşam
biçimi oluşturmuştur.
Doğanın sayısal olarak üretilmesi, iki farklı alanda uzmanlaşmış farklı iki toplum
yaratmıştır. Bu toplumlardan ilki, bitki tarımı yapan ve bu nedenle de toprağa
bağlı yaşayan tarımcı köyler, yani uygar toplumlardır. İkincisi, hayvanları
evcilleştirip üreterek yaşamını sürdüren, topraktan belli ölçüde bağımsız göçer
barbar hayvancı toplumlardır.
MÖ. 1000 yıllarında, bu kez Ege Bölgesi, ulaşmış olduğu düşünsel gelişmişlik
düzeyi ile insanlık için yeni bir kilometre taşı oluşturmuştur. Bu dönemde felsefe
ve bilgi değer kazanarak yaygınlaşmıştır. Felsefe ve bilim, ruhban sınıfının
tekelinden kurtulmuştur. Örgütlü olmasa da eğitim yaygınlaşarak; akıl, mitolojik
dogmaların yerini almaya başlamıştır. Çok tanrılı dinlerin de etkisi ile dini bir hoş
görü yaygınlaşmıştır.
MÖ. 8. yüzyıla gelindiğinde, yazı gelişerek bireyselleşmiş, hukuk ve mitlerin
dışında bireysel duygular ve bilim, yazının konuları içine girmiştir. Hatta ilk kez
kişisel hukuk denemeleri ve krallığın dayattığının ötesinde tarih yazılmıştır.
Maddeci Düşünme
Thales(MÖ 624-546)
İlk Filozof
Thales, MÖ. 6. yüzyılda, Türkiye’nin Ege kıyılarında Milet (Türkiye’de Aydın ili
Didim İlçesi)’te doğmuştur. O, insan aklını binlerce yıldır kurcalayan "Evren
nedir?" sorusuna ilk kez mitolojik-tanrısal düşünüşün dışında felsefi bir yanıt
aramıştır. İşte bu soru, felsefenin başlangıcıdır.
Felsefi düşünme ile birlikte, düşünüş biçiminde laik düşünme de doğmuştur.
Dogmaların koşullanmalarını aşmada laik anlayış etkili olmuştur.
Thales'in felsefe tarihindeki önemi; evrenin nasıl oluştuğuna ait görüşlerinden
çok, bu konuyu ele alış biçimidir. Çünkü o ve dönemin Anadolulu filozoflarının
hareket noktaları; "hiçten bir şey olmaz" düşüncesidir. Bu, dine karşı
“maddeci” bir yaklaşımın ifadesidir. Anadolu düşünürleri evrenin bir ilk olandan