sahnesine geç çıkmış toplumlarda görülen bir arazdır. Şeyhliğin kökeni olan
totem ve fetiş anlayışını, ilk çıktığı zaman olan milyonlarca yıl önce yaşamamış
kişiler, çağımızda bu aşamayı şeyhlerle yaşamaktadırlar. Bu figür aşamasını o
zamanlarda yaşayanlar şimdi yaşamamaktadırlar. Bu durum tıpkı, çocukluğunda
oynayamadığı oyunları ve oyuncakları, yetişkinlik dönemlerinde oynamak gibidir.
“Şeyh ve ona mürit olmanın psikanalizinde, ertelenmiş ya da gecikmiş
bir eylemin sonradan ortaya çıkışı vardır.”
Sonuç
Evreler arasındaki geçişler, bir insanın gelişmesi ve yeni bir yaşam yapısını
oluşturmasıdır. Şeyhlik, çocukluk yaşam yapısını aşıp yetişkinlik yaşam yapısını
kuramayanlar içindir. Çocukluk evresinden yetişkinlik evresine geçişi
başaramamaktır.
İnsanlığın çocukluk evresinin siyasal sistemi monarşi idi. Şeyhlik, monarşinin bir
çeşididir. İnsanlık, çağımızda yetişkinlik evresine ulaştığında demokrasiyi
üretmiştir. Bu nedenle insanlığın çocukluk evresinde kalmış, yetişkinlik çağına
ulaşmamış insanlarla şeyhlik uygulanacağından demokrasi uygulanamaz.
Çağımızda, geçmişin bütün otorite tipleri çökmüştür.
Dünyada insanlığın çağımızda ulaştığı düşünsel düzeye katılamayanlar, küresel
yetişkinliğe karşı asosyalleşir ve çocukluk döneminin şeyhliğine sığınırlar. Böylece
insanlıktan izole olurlar. İzole oldukça kendi kabuğuna çekilirler. Kendi kabuğuna
çekildikçe izolasyonu artar. Asosyallik yapı, kendisini Tanrı ile ilişkide de gösterir.
Çünkü asosyal kişi, tanrıya karşı da asosyal olacaktır. Asosyal kişi, ibadetlerini
kendi başına yapamaz, bir imamla ya da şeyhle yaparlar. Bu durumda Tanrısıyla
kendi başına değil, bir aracı aracılığıyla iletişim kuracaktır.
Şeyhlik kolektif bilincinin egemen olduğu ülkelerde politika da aynı karakterdedir.
Nitekim politikacılar ve şeyhler, aynı düşünsel katmanı etkileyerek o makamlara
gelebilmektedirler. Halk tabiriyle söylenecek olursa; hiçbir baltaya sap olamamış
kişilerin şeyhlikte ve siyasette başarılı olabilmeleri bunun göstergesidir.
İnsanlar arasındaki farklılık, çocukluk ve yetişkinlik evresinde olmakta
yatmaktadır. Çağımızda, yetişkinlik evresine ulaşmış olanlar ilerideki, çocuklukta
kalanlar ise gerideki insanlardır. Fakat herkes bir gün, gecikmeli olsa da, mutlaka
mecburen yetişkinlik evresine ulaşacaktır. Yine de hala çocuk kalanlar ayıklanıp
gideceklerdir.
“İnsanlar sonsuza dek çocuk kalamazlar, sonuçta gerçekliğin ne
olduğunu öğrenmek durumundadırlar. Fakat çocukluktaki yüceltilen
dışavurumlar, insanların gerçekle doğrudan muhatap olacakları
olgunlaşma sürecini geciktirir.” (Freud)
arzum
(Arzum)
#1